Uusâ

Ekonomia

Ekonomia

Viermipaŋkki­mäksim euro­kuávlust ornášuu­škuát love sekuntist

Onne poođij vuáimán EU huáppumäksimasâttâs, mon ulmen lii huáputtiđ mäksim eurokuávlust já toohâđ tast torvolub. Asâttâs mield paŋkkiäššigâsâin kalga leđe máhđulâšvuotâ sirdeđ euroid tilist...
Ekonomia

Windows 10 toorjâ nohá 14.10. – tiäđáh-uv máhđulâš­vuođâst vijđedum torvolâš­vuotâ­peividmáid?

Microsoft looppât Windows 10 ‑kevttimvuáháduv torjuu roovvâdmáánu 14. peeivi. Ton maŋa kevttimvuáhádâh tuáimá vala, mutâ toos ij innig finnii tiätutorvopeividmijd ige ereskin peividmijd. Taat meerhâš...
Ekonomia

Ain häärvib olmooš EU:st parga kuhes peeivijd

Ive 2024 Euroop union pargein 6,6 prooseent porgii kuhes pargopeeivijd. Taat lii suulân 33 % ucceeb ko ive 2014, kuás loho lâi 9,8 prosentid. Ive 2019 loho lâi 8,4 prosentid....
Ekonomia

Jieht lâi maailm paijeelkulâttempeivi

Jieht lâi maailm paijeelkulâttempeivi ađai peivi, kuás ulmuuh láá kulâttâm uđâsmuvvee luánduriggoduvâid eenâb ko Eennâmpállu pasta pyevtittiđ ivveest. Maailmvijđosávt ulmuuh kolgâččii kulâttiđ luánduriggoduvâid suulân...
Ekonomia

Kiina roobootráhtulâšvuođâst vädisvuođah – roboteh iä lah tuárvi pehtileh

Roboteh tánssájeh, käččih pelimaratonijd já taištâleh riggein. Kiina uárnee stuorrâ tábáhtusâid, main tot oovdânpuáhtá enâmis ovdánâm roobootteknologia. Liijká roboteh vuábdojeh meendu uccáá, já paijeelpuovtâdem...
Ekonomia

Purrâmâškáálvui tuálvum lasanij masa 6 % moonnâm ive

Purrâmâškálvutuálvum árvu pajanij aldasáid kyevti miljardân ive 2024. Pajanem lii masa kuttâ prooseent. Siämmást purrâmâškáálvui pyehtim pajanij aldasáid nelji prooseent, já tot lii tääl...
Ekonomia

Eurokuávlu inflaatio hiđásmij vyesimáánust vuálá kyevti prosentân

Euroop union statistiikvirgeomâháá Eurostat munetiäđui mield kulâtteijeehoodij pajanem eurokuávlust hiđásmij vyesimáánust 1,9 prosentân. Cuáŋuimáánust loho lâi 2,2 prooseent. Ovdebáá keerdi inflaatio lâi lamaš vuálá...
Ekonomia

Eurooplij mađhâšem Ovtâstum staatáid lii kiäppánâm tijmáást

Eurooplij mađhâšeijei meeri Ovtâstum staatáid lii čuuvtij kiäppánâm majemui mánuppojij ääigi ton ääigi ko Donald Trump lii toimâm nube virgepaajees Ovtâstum staatâi presidentin, muštâl...
Ekonomia

Skype jaska toimâmist vyesimáánu aalgâst

Microsoft almottij kuovâmáánu majemuu peeivi, ete tot looppât Skype-palvâlusâs. Skype jaska toimâmist vyesimáánu 5. peeivi. Ruotâlâš Niklas Zennström já tanskalâš Janus Friis vuáđudáin Skype Eestienâmist...
Ekonomia

USA aalgât pollum kävppisuáđi – Kanada já Kiina västideh siämmáin viärjoin

Ovtâstum staatâi pyehtimtuulih Meksikost, Kanadast já Kiiinast puáttee kálvoid láá puáttám vuáimán majebaargâ, njuhčâmáánu 4. peeivi. Meksiko já Kanada vuástásiih máávsuh maŋeduvvojii vistig, tastko...

Viermipaŋkki­mäksim euro­kuávlust ornášuu­škuát love sekuntist

Ekonomia
Onne poođij vuáimán EU huáppumäksimasâttâs, mon ulmen lii huáputtiđ mäksim eurokuávlust já toohâđ tast torvolub. Asâttâs mield paŋkkiäššigâsâin kalga leđe máhđulâšvuotâ sirdeđ euroid tilist...

Windows 10 toorjâ nohá 14.10. – tiäđáh-uv máhđulâš­vuođâst vijđedum torvolâš­vuotâ­peividmáid?

Ekonomia
Microsoft looppât Windows 10 ‑kevttimvuáháduv torjuu roovvâdmáánu 14. peeivi. Ton maŋa kevttimvuáhádâh tuáimá vala, mutâ toos ij innig finnii tiätutorvopeividmijd ige ereskin peividmijd. Taat meerhâš...

Ain häärvib olmooš EU:st parga kuhes peeivijd

Ekonomia
Ive 2024 Euroop union pargein 6,6 prooseent porgii kuhes pargopeeivijd. Taat lii suulân 33 % ucceeb ko ive 2014, kuás loho lâi 9,8 prosentid. Ive 2019 loho lâi 8,4 prosentid....

Jieht lâi maailm paijeelkulâttempeivi

Ekonomia
Jieht lâi maailm paijeelkulâttempeivi ađai peivi, kuás ulmuuh láá kulâttâm uđâsmuvvee luánduriggoduvâid eenâb ko Eennâmpállu pasta pyevtittiđ ivveest. Maailmvijđosávt ulmuuh kolgâččii kulâttiđ luánduriggoduvâid suulân...

Kiina roobootráhtulâšvuođâst vädisvuođah – roboteh iä lah tuárvi pehtileh

Ekonomia
Roboteh tánssájeh, käččih pelimaratonijd já taištâleh riggein. Kiina uárnee stuorrâ tábáhtusâid, main tot oovdânpuáhtá enâmis ovdánâm roobootteknologia. Liijká roboteh vuábdojeh meendu uccáá, já paijeelpuovtâdem...

Purrâmâškáálvui tuálvum lasanij masa 6 % moonnâm ive

Ekonomia
Purrâmâškálvutuálvum árvu pajanij aldasáid kyevti miljardân ive 2024. Pajanem lii masa kuttâ prooseent. Siämmást purrâmâškáálvui pyehtim pajanij aldasáid nelji prooseent, já tot lii tääl...

Eurokuávlu inflaatio hiđásmij vyesimáánust vuálá kyevti prosentân

Ekonomia
Euroop union statistiikvirgeomâháá Eurostat munetiäđui mield kulâtteijeehoodij pajanem eurokuávlust hiđásmij vyesimáánust 1,9 prosentân. Cuáŋuimáánust loho lâi 2,2 prooseent. Ovdebáá keerdi inflaatio lâi lamaš vuálá...

Eurooplij mađhâšem Ovtâstum staatáid lii kiäppánâm tijmáást

Ekonomia
Eurooplij mađhâšeijei meeri Ovtâstum staatáid lii čuuvtij kiäppánâm majemui mánuppojij ääigi ton ääigi ko Donald Trump lii toimâm nube virgepaajees Ovtâstum staatâi presidentin, muštâl...

Skype jaska toimâmist vyesimáánu aalgâst

Ekonomia
Microsoft almottij kuovâmáánu majemuu peeivi, ete tot looppât Skype-palvâlusâs. Skype jaska toimâmist vyesimáánu 5. peeivi. Ruotâlâš Niklas Zennström já tanskalâš Janus Friis vuáđudáin Skype Eestienâmist...

USA aalgât pollum kävppisuáđi – Kanada já Kiina västideh siämmáin viärjoin

Ekonomia
Ovtâstum staatâi pyehtimtuulih Meksikost, Kanadast já Kiiinast puáttee kálvoid láá puáttám vuáimán majebaargâ, njuhčâmáánu 4. peeivi. Meksiko já Kanada vuástásiih máávsuh maŋeduvvojii vistig, tastko...

Tálutuálui šleđgâ háálbui masa 7 % ive 2024

Ekonomia
Šleđgâ háálbui ive 2024, ko tom verdid ihán 2023, muštâl energiavirgetoimâttâh. Šleeđgâ oleshadde – moos kuleh šleđgâenergia, sirdem já viäruh – uccánij koskâmiärálávt 6,6...

41 prosentid irâttâsâin maailmist áiguh kepidiđ pargeid ovdil ive 2030

Ekonomia
41 prosentid irâttâsâin maailmist áiguh kepidiđ pargeid ovdil ive 2030. Suijân lii tahojiermi, mii hoittáá uási pargopittáin. Návt muštâl Maailm ekonomiafoorum (World Economic Forum)...

Käähvi hadde paijaan ain – korrâsumos hadde ive 1977 maŋa

Ekonomia
Käähvi hadde paijaan ain. New York pöörsist käähvi hadde juuvsâi alemuu tääsis masaba viđâlov ihán. Ive 1977 maŋa käähvi ij lah kuássin lamaš nuuvt...

Saksalâš autovalmâšteijee Volkswagen ij lah vuábdám autoid siämmáá ennuv ko ovdil

Ekonomia
Volkswagen uáiná vuobdum autoi mere kiäppánmin. Taan ive Saksa stuárráámus autovalmâšteijee lii vuábdám 6,5 miljovn autod. Taat lii nelji prooseent ucceeb ko siämmáá ääigi...

Piäluštiččii-uv Notre-Dame kirho siisâpeessâmmáávsuh Pariisist puoh kirhoid Ranskaast?

Ekonomia
Tot, kote áigu uápásmuđ taiđui já kulttuurân Pariisist, kárttá forgâ mäksiđ mäđhistis eenâb. Ranska haldâttâh lii áigumin pieijâđ siisâpeessâmmáávsu Notre-Dame kiirkon Pariisist. Taan räi...

Uđđâ-Seeland tuuriistviäru paijaan

Ekonomia
Uđđâ-Seeland lii meridâm pajediđ tuuriistviärus korrâsávt. Tääl tuuriistmáksu lii 35 Uđđâ-Seeland dollarid (suullân 20 eurod), mut roovvâdmáánu 1. peeivi rääjist hadde allaan 100 dollarân...

Maailm paijeelkulâttempeivi lâi 1.8.

Ekonomia
Porgemáánu vuossâmuu peeivist ovdâskulij olmooškodde lii iällám viälgás: tien peeivi lâi taan ive maailm paijeelkulâttempeivi. Tot meerhâš tom, ete Eennâmpáálu ulmuuh láá kulâttâm loopân...

Baltia enâmeh luovâneh ohtâsii šleđgâviärmáduvâst Ruoššáin

Ekonomia
Eestieennâm, Latvia já Liettua luovâneh Ruošâ haldâšem šleđgâviärmáduvâst kuovâmáánust 2025. Taan räi taah enâmeh láá juáhám šleđgâviärmáduv Ruoššáin já Vielgis-Ruoššáin. Ääšist muštâlij Liettua energiaminister Dainius...

Maailmist kiävttoo tääl eenâb ruttâ eennâmpiäluštmân ko kuássin ovdil

Ekonomia
Masa ubâ maailmist kevttui moonnâm ive eenâb ruttâ eennâmpiäluštmân ko ovdebái iivij, čiälgá Tukholma almugijkoskâsâš ráávhuinstituut (SIPRI) raportist. Ive 2023 maailm puoh enâmeh kevttii ohtsis...

Kaakao tivro já tivro, lii-uvks tast suklaa loppâ?

Ekonomia
Suklaa lii puohâi mielâhersku. Suklaakonvehteh láá veltimettumeh juovlâpeevdist, já suklaamaneh láá tergâdeh maaŋgâi pessijái juhlomist. Syemmilâš porá-uv koskâmiärálávt 6,5 kiilu suklaa ivveest. Maggaarsun ličij...

Purrâmuš ij innig tivro siämmáá jotelávt ko tijmá

Ekonomia
Purrâmuš ij innig tivro siämmáá jotelávt ko tijmá. Statistiikkuávdáá tiäđui mield purrâmušverkki lâi uđđâivemáánust tuše 1,4 prooseent tivrâsub ko moonnâm ive. Juovlâmáánust uđđâivemáánun purrâmuš...

Sambialii irâttâsâst, mii uážui ovdedemiše Suomâst, kavnui pärnipargovyeimi

Ekonomia
Sambialii irâttâsâst, mii uážui ovdedemiše Suomâst, kavnui pärnipargovyeimi. Irâttâs omâsteijee Lwenga Mulela mieldi koččâmâš ij lah pärnipargovyeimist tondiet ko párnáid ij lah maksum pälkki....

Lumme-energia tuáivu jieijâs äššigâšâin táválii šleđgâkevttim vástuppeiveehid

Ekonomia
Lumme-energia lii vuolgâttâm jieijâs äššigâššáid viestâ tast, et Taažâ markkânuásipeeli lii šleđgâpöörsist faallâm Suomâ markkânáid vástuppiäiván 24.11.2023 masaba 5 800 megawaati pehtilvuođâ verd meendu...

Lidl jooskâi pyehtimist purrâmušveerki kirdemmašináin Suomân

Ekonomia
Lidl-kävppikonsern tiäđáttâsâst muštâluvvoo, et Lidl ij innig vyebdi kirdemrahtin puohtum heđâlmijd já ruonnâsijd. Lidl lii viggâm lopâttiđ kirdemkuuljâtmijd jo kuhháá, mut majemui ivij Suomân...

Enâmânvärrejeijeeh finnejeh älkkeemusávt pargo njuolgist pargoadeleijest

Ekonomia
Enâmânvärrejeijeeh finnejeh älkkeemusávt pargo toin naalijn, et sij väldih njuolgist ohtâvuođâ pargoadeleijei. Meiddei uápisulmui peht pargo finnim lii uáli táválâš. Häärvis sist finnee pargo...