Almugijkoskâsiih uđđâseh

Fuji-väärist lii muáttám taan ive eskin skammâmáánust

Fuji-väärist Japanist lii taan täälvi muáttám vuossâmuu keerdi eskin skammâmáánust. Brittilii almosradiofinnoduv BBC mield Jaapaan áimutiettuu lágádâs Shizuoka toimâmčyegis uáinistij muottuu Fuji-vääri čohheest skammâmáánu...

COP16-luándučuákkim lii nuuhâm – pyereh uđđâseh algâaalmugáid

Ovtâstum aalmugij COP16-luándučuákkim Kolumbia Calist nuuvâi moonnâm lávurduv. Čuákkim piištij kyehti oho já toos uásálistii ohtsis 20 000 olmožid 196 enâmist. Čuákkim teeman lâi Ráávhu...

Donald Trump lii väljejum Ovtâstum staatâi 47. presidentin

Oovdiš president Donald Trump lii väljejum Ovtâstum staatâi 47. presidentin. Presidentvaaljâin sun vuoitij demokraatpiäláduv iävtukkâs, väripresident Kamala Harris. Trump vuáittu meerhâš tom, et sun...

Romania kiäldá čevđiellei kärdidem

Romania majemuuh čevđiellei käärdih kiddejuvvojeh ive 2027 aalgâst, kuás čevđiellei kärdidemkiäldu puátá vuáimán. Romania parlament jienâstij 22.10. miiŋkij já chinchillai kärdidemkiäldu peeleest jienâiguin 217–6. Tot...

Tubdâmettum Chopin valssâ lii kavnum New Yorkist

Morgan-museo nurâlduvâin New Yorkist lii kavnum ovdil tubdâmettum valssânuotâstâs puolalâš nyettejeijee Frédéric Chopinist (1810–1849). Ääšist muštâl The New York Times -aavis. Taat lii vuossâmuš...

Juná lii vierrâm kiskoi alne Taažâst: ohtâ lii jáámmám já neeljis láá ruásnulum

Taažâst lii tábáhtum junápärtti, mast junávyeijee lii jáámmám. Neeljis láá tolvum pyecceiviäsun. Ohtâ sist lii karttâm vuosâišán. Poolis ij vyerdi, et lase ulmuuh jámáččii...

Egypt lii malariarijjâ eennâm čyeđe ive rooččâm maŋa

Egypt lii virgálávt malariarijjâ eennâm. Tot lii kulmâ ive maŋaluvâi pastam tuođâštiđ, et enâmist iä lah innig kavnum malariačuoškâi tovâttem tavdâtábáhtusah, nannee maailm tiervâsvuotâorganisaatio...

Amazon juuvah láá tääl eromâš koškáseh

Amazon kuávlust Brasiliast lii tääl eromâš koškes. Amazon juuvâi čäsuáivih láá maaŋgâi soojij vuálánâm eenâb ko toh láá lamaš kuássin ovdil kuávlu 122 ive...

Peru Nazcast láá kavnum 303 uđđâ geoglyfid tahojiermi iššijn

Arkeologeh láá kavnâm 303 uđđâ geoglyfid Nazca linjái aldasijn Perust. Nazca linjáh láá 2 000 ihheed puáris arkeologlâš saje, mii lii lamaš ohtâ UNESCO...

Haag kaavpug kiäldá fossiilmáinusijd

Haag kaavpug Vuáládâhenâmijn lii maailm vuossâmuš kaavpug, mii kiäldá fossiilmáinusijd. Ive 2025 aalgâst kaavpugist ij uážu innig máinuđ šoŋŋâdâhân háitulijd fossiillijd puáldámušâid tâi ovdâmerkkân...

Fuji-väärist lii muáttám taan ive eskin skammâmáánust

Fuji-väärist Japanist lii taan täälvi muáttám vuossâmuu keerdi eskin skammâmáánust. Brittilii almosradiofinnoduv BBC mield Jaapaan áimutiettuu lágádâs Shizuoka toimâmčyegis uáinistij muottuu Fuji-vääri čohheest skammâmáánu...

COP16-luándučuákkim lii nuuhâm – pyereh uđđâseh algâaalmugáid

Ovtâstum aalmugij COP16-luándučuákkim Kolumbia Calist nuuvâi moonnâm lávurduv. Čuákkim piištij kyehti oho já toos uásálistii ohtsis 20 000 olmožid 196 enâmist. Čuákkim teeman lâi Ráávhu...

Donald Trump lii väljejum Ovtâstum staatâi 47. presidentin

Oovdiš president Donald Trump lii väljejum Ovtâstum staatâi 47. presidentin. Presidentvaaljâin sun vuoitij demokraatpiäláduv iävtukkâs, väripresident Kamala Harris. Trump vuáittu meerhâš tom, et sun...

Romania kiäldá čevđiellei kärdidem

Romania majemuuh čevđiellei käärdih kiddejuvvojeh ive 2027 aalgâst, kuás čevđiellei kärdidemkiäldu puátá vuáimán. Romania parlament jienâstij 22.10. miiŋkij já chinchillai kärdidemkiäldu peeleest jienâiguin 217–6. Tot...

Tubdâmettum Chopin valssâ lii kavnum New Yorkist

Morgan-museo nurâlduvâin New Yorkist lii kavnum ovdil tubdâmettum valssânuotâstâs puolalâš nyettejeijee Frédéric Chopinist (1810–1849). Ääšist muštâl The New York Times -aavis. Taat lii vuossâmuš...

Juná lii vierrâm kiskoi alne Taažâst: ohtâ lii jáámmám já neeljis láá ruásnulum

Taažâst lii tábáhtum junápärtti, mast junávyeijee lii jáámmám. Neeljis láá tolvum pyecceiviäsun. Ohtâ sist lii karttâm vuosâišán. Poolis ij vyerdi, et lase ulmuuh jámáččii...

Egypt lii malariarijjâ eennâm čyeđe ive rooččâm maŋa

Egypt lii virgálávt malariarijjâ eennâm. Tot lii kulmâ ive maŋaluvâi pastam tuođâštiđ, et enâmist iä lah innig kavnum malariačuoškâi tovâttem tavdâtábáhtusah, nannee maailm tiervâsvuotâorganisaatio...

Amazon juuvah láá tääl eromâš koškáseh

Amazon kuávlust Brasiliast lii tääl eromâš koškes. Amazon juuvâi čäsuáivih láá maaŋgâi soojij vuálánâm eenâb ko toh láá lamaš kuássin ovdil kuávlu 122 ive...

Peru Nazcast láá kavnum 303 uđđâ geoglyfid tahojiermi iššijn

Arkeologeh láá kavnâm 303 uđđâ geoglyfid Nazca linjái aldasijn Perust. Nazca linjáh láá 2 000 ihheed puáris arkeologlâš saje, mii lii lamaš ohtâ UNESCO...

Haag kaavpug kiäldá fossiilmáinusijd

Haag kaavpug Vuáládâhenâmijn lii maailm vuossâmuš kaavpug, mii kiäldá fossiilmáinusijd. Ive 2025 aalgâst kaavpugist ij uážu innig máinuđ šoŋŋâdâhân háitulijd fossiillijd puáldámušâid tâi ovdâmerkkân...

Lontoost láá šoddâm maijuučiivgah vuosmuu keerdi paijeel 400 ihán

Maijuuh láá maccâm Lontoon. The Ealing Beaver -proojeekt áánsust Lontoost láá šoddâm maijuučiivgah vuosmuu keerdi paijeel 400 ihán. Proojeekt ulmen lii lamaš macâttiđ maijuid vuod urbaanlii...

Māorijn lii uđđâ kunâgâtâr

Kieskâd jáámmám kunâgâs Tūheitia Pōtatau Te Wherowhero VII nuorâmus pärni já áinoo nieidâ, 27-ihásâš Ngā Wai Hono i te Pō, lii väljejum māorij uđđâ...

Maailmhistorjá nubben stuárráámus tiimaant kavnum Botswanast

Botswanalii kuáivuttuvvâst lii kavnum maailmhistorjá nubben stuárráámus ruávistiimaant. Taat esken kavnum ruávistiimaant lii 2492-kaaraatsâš, já tot lii kavnum kuáivuttuvvâst eennâm tavenuorttiiuásist. Árvukeeđgi tubdâmist lii...

Etna lii oppeet rusomin – kirdemjotolâh Catania kirdemkiedist koskâlduttum

Nuorttâ-Sisilia tevdui koovjâin majebaargâ, tastko Euroop stuárráámus aktiivlâš tullâvääri Etna rusoi suullân käävci kilomeetterid ollâ kovjâpoolvâ Sisilia oolâ. Kovjâ laavdâi pirrâ Etna kuávlu, meiddei...

Beryl-hirmosstormâ lii stäjidâm Karibia – aainâs-uv vittâ ulmuu láá jáámmám

Beryl-nommâsâš hirmosstormâ huurgij Karibiameerâ čoođâ algâohhoost. Tot tovâttij moive maaŋgâin suolluin. Grenadast, Saint Vincent já Grenadiinest sehe Venezuelast vittâ ulmuu láá jáámmám hirmosstoormâ keežild....

Kreika meccipyelimeh láá viijmâg rávhudâm

Iŋádâhtuulah láá väividâm Kreika sehe nannaam peln já suolluin. Ovdâmerkkân Kreika uáivikaavpug Ateena pirrâ cokkânii maaŋgah pyelimeh moonnâm oholoopâ. Maaŋgah tááluh já autoh puollii,...

Egypt iärvádâs saatij čovdâšuđ – Niilist kavnui syeri, mii lâi ovdil čiähusist

Ohtâ historjá stuárráámuin iärvádâsâin lii tot, ete maht egyptliih luhostuvvii huksiđ jietânâspyramidijd ađai faaraoi haavdijd. Giza pyramideh huksejuvvojii 4 000 ihheed tassaaš, já toid...

Pompejist lii kavnum juhlesali, mii lii tievâ seinitaaiđâtuojijn

Pompeji kaavpug pasâttâsâin lii kavnum juhlesali. Sali lii tievâ seinitaaiđâtuojijn ađai freskoin, moh kovvejeh Troija suáđi. Pompeji lâi roomalâš kaavpug, mii ive 179 paasij laava...

Maailm puárásumos viini kavnui Espanjast

Espanjast kavnui suullân 2 000 ive puáris viini. Ive 2019 antiikáigásii hävdikámárist Carmona kaavpugist kavnui laasâst rahtum urná, mii siskeldij viiđâ litter verd viini....

Namibia komettij laavâ, mii kieldij seksuaallijd koskâvuođâid almai kooskâst

Namibia alemus riehti lii komettâm laavâ, mii kieldij seksuaallijd koskâvuođâid almai kooskâst. Laavâ madduuh lijjii kolonialismääigist. Laavâst luvâttâllojii "sodomia" já "epiluánduliih seksuaalliih tooimah" rikosin. Ive...

Vuáládâhenâmijn Ede kaavpugist kirkko lii kiddejum suámsurkivse keežild

Vuáládâhenâmijn Edest De Sionkerk -kirkko lii kiddejum maaŋgâ ookon viärráás suámsurkivse keežild. Kirho väldidâm keđgineđeh láá suámsurkivse tyehin, čáálá Omroep Gelderland -lostâ. Puoh De...

Kolumbia kiäldá vuáksátaištâlmijd

Vuáksátaištâlmeh kiäldojeh Kolumbiast. Kolumbia parlament jienâstij majebaargâ 28.5.2024 uđđâ lahâiävtuttâs peeleest, mii kiäldá vuáksátaištâlmijd kuulmâ ive siste. Maaŋgâid ihečuođijd puáris ärbivyehi šadda toin naalijn...

Napoli eennâmvuálááš ”supertullâvääri” lii oppeet koccám

Italia Napolist eennâmvuálááš tullâvääri Campi Flegrei tovâttij eennâmtuárgástâs vuossaargâ, vyesimáánu 20. peeivi. Ton intensiteet lâi 4,4 Richter ciäkkáduv mield. Taat lâi korrâsumos eennâmtuárgástâs kaavpugist...

EU arktisâš foorum já algâaalmugij dialog tuállojii Brysselist 14.–15.5.

EU arktisâš foorum já algâaalmugij dialog uárnejuvvojii Brysselist vyesimáánu 14.–15. peeivi. Vuossâmuu tove tábáhtuumeest lâi mieldi meid nuorâi dialog. EU arktisâš foorum lii tábáhtume,...

Alaska aalmugovdâsteijeeh nanodeh Alaska algâaalmugkielârääđi uđđâ noomáin sehe eenâb kielâigijn já stivrâjesânijgijn

Alaska ovdâsteijeiviste tuhhiittij moonnâm ive algâaalmugkieláid kyeskee lahâiävtuttâs. Ohtsis 37 aalmugovdâsteijed torjuu lahâiävtuttâs, já tuše ohtâ jienâstij ton vuástá. Taan ive lahâiävtuttâsân láá kuittâg...