Uusâ

Ulmuuh

Ulmuuh

Simpanstotkee Jane Goodall lii jáámmám

Eŋlandlâš simpanstotkee Jane Goodall jaamij roovvâdmáánu vuosmuu peeivi luándulij suujâi tiet 91‑ihásâžžân. Sun lâi lamaš eidu sahârááiđust Ovtâstum staatâin. Goodallist pääcih alge, uábbi já...
Ulmuuh

Apollo-mánudâšohjelm astronaut James ”Jim” Lovell lii jáámmám

Jim Lovell (97), legendaarlii epiluhostum Apollo 13 ‑mánudâšmääđhi komendeijee, jaamij porgemáánu 7. peeivi aassâmsajestis Illinoisist Ovtâstum staatâin. Suu jämimist tieđeet komovuotâorganisaatio NASA. Lovell lâi ohtâ tehelumosijn astronautijn...
Ulmuuh

Paavo Hohti in memoriam

Paavo Hohti šoodâi mijjân anarâššáid uápisin talle ko Anarâškielâ servi lâi vuáđudâm kielâpiervâl já usâškuođij toimâruuđâ. Piervâl pargeeh láin kyehti já párnááh käävci. Vuossâmui...
Ulmuuh

Deb Haaland finnee Chief Standing Bear Prize -palhâšume

Deb Haaland, kote lii Ovtâstum staatâi haldâttâs vuossâmuš algâaalmugân kullee minister, lii nobdum ive 2025 Chief Standing Bear Prize for Courage -palhâšume uážžon. Palhâšume...
Ulmuuh

Joona Sotala lii StarCraft II -maailmmiäštár

Syemmilâš Joona ”Serral” Sotala lii vuáittám StartCraft II -speelâ maailmmiäštárvuođâ. Sun finnij palhâšummeen 200 000 dollarid (suulân 170 000 eurod). 27-ihásâš Sotala lii vuosmuš...
Ulmuuh

Veteraanastronaut Michael ”Mike” Fincke kirdá jo niäljád tove ISS-komovuotâsajattâhân

NASA-astronaut Michael "Mike" Fincke máccá Aalmugijkoskâsii ISS-komovuotâsajattâhân jo niäljád tove, taan tove NASA SpaceX Crew-11-missio fáárust. Taan missio pääččim lii vuávájum syeinimáánu 31. piäiván...
Ulmuuh

Vuáládâheennâmlâš olympiavuojâdeijee Sean Niewold lii finnim vuosmuu vuoijâmdiplomis

Vuáládâhenâmij aaviseh čäälih tääl 24-ihásii olympiavuojâdeijee Sean Niewoldist, kote lii viijmâg finnim vuosmuu vuoijâmdiplomis. Taat lii nuuvt kočodum A-diplom. Niewold finnij diplomis eidu ovdil...
Ulmuuh

Säittišlivgim olympiavyeittee Pauli Nevala lii jáámmám

Syemmilâš säittišlivgejeijee Pauli Nevala lii jáámmám vástuppeeivi 20.6.2025. Sun lâi 84-ihásâš. Nevala jaamij puácuvuotân, mii ovdánij jotelávt. Nevala vuoitij säittišlivgim olympiakole ive 1964 Tokiost, kost...
Ulmuuh

Lars Ailo Bongo lii vuáittám tahojiermi maaŋgâhámásâšvuođâ palhâšume Taažâst

Tromsa ollâopâttuv professor Lars Ailo Bongo lii vuáittám NORA (Norwegian AI Research Consortium) palhâšume "Diversity in AI" NORA ihečuákkimist. Taanivvááš konferens uárnejui Østfold ollâopâttâhkuávdáást...
Ulmuuh

Paavi Franciscus lii hävdidum Vatikaanist

Paavi Franciscus lii hävdidum lávárduv 26.4. Rooma Santa Maria Maggiore -basilikan. Hävdidemseremonia tollui Pase Piättár avgâdâsâst Vatikaanist. Paavi Franciscus jaamij moonnâm vuossaargâ 88-ihásâžžân čuávuváá peeivi...

Simpanstotkee Jane Goodall lii jáámmám

Ulmuuh
Eŋlandlâš simpanstotkee Jane Goodall jaamij roovvâdmáánu vuosmuu peeivi luándulij suujâi tiet 91‑ihásâžžân. Sun lâi lamaš eidu sahârááiđust Ovtâstum staatâin. Goodallist pääcih alge, uábbi já...

Apollo-mánudâšohjelm astronaut James ”Jim” Lovell lii jáámmám

Ulmuuh
Jim Lovell (97), legendaarlii epiluhostum Apollo 13 ‑mánudâšmääđhi komendeijee, jaamij porgemáánu 7. peeivi aassâmsajestis Illinoisist Ovtâstum staatâin. Suu jämimist tieđeet komovuotâorganisaatio NASA. Lovell lâi ohtâ tehelumosijn astronautijn...

Paavo Hohti in memoriam

Ulmuuh
Paavo Hohti šoodâi mijjân anarâššáid uápisin talle ko Anarâškielâ servi lâi vuáđudâm kielâpiervâl já usâškuođij toimâruuđâ. Piervâl pargeeh láin kyehti já párnááh käävci. Vuossâmui...

Deb Haaland finnee Chief Standing Bear Prize -palhâšume

Ulmuuh
Deb Haaland, kote lii Ovtâstum staatâi haldâttâs vuossâmuš algâaalmugân kullee minister, lii nobdum ive 2025 Chief Standing Bear Prize for Courage -palhâšume uážžon. Palhâšume...

Joona Sotala lii StarCraft II -maailmmiäštár

Ulmuuh
Syemmilâš Joona ”Serral” Sotala lii vuáittám StartCraft II -speelâ maailmmiäštárvuođâ. Sun finnij palhâšummeen 200 000 dollarid (suulân 170 000 eurod). 27-ihásâš Sotala lii vuosmuš...

Veteraanastronaut Michael ”Mike” Fincke kirdá jo niäljád tove ISS-komovuotâsajattâhân

Ulmuuh
NASA-astronaut Michael "Mike" Fincke máccá Aalmugijkoskâsii ISS-komovuotâsajattâhân jo niäljád tove, taan tove NASA SpaceX Crew-11-missio fáárust. Taan missio pääččim lii vuávájum syeinimáánu 31. piäiván...

Vuáládâheennâmlâš olympiavuojâdeijee Sean Niewold lii finnim vuosmuu vuoijâmdiplomis

Ulmuuh
Vuáládâhenâmij aaviseh čäälih tääl 24-ihásii olympiavuojâdeijee Sean Niewoldist, kote lii viijmâg finnim vuosmuu vuoijâmdiplomis. Taat lii nuuvt kočodum A-diplom. Niewold finnij diplomis eidu ovdil...

Säittišlivgim olympiavyeittee Pauli Nevala lii jáámmám

Ulmuuh
Syemmilâš säittišlivgejeijee Pauli Nevala lii jáámmám vástuppeeivi 20.6.2025. Sun lâi 84-ihásâš. Nevala jaamij puácuvuotân, mii ovdánij jotelávt. Nevala vuoitij säittišlivgim olympiakole ive 1964 Tokiost, kost...

Lars Ailo Bongo lii vuáittám tahojiermi maaŋgâhámásâšvuođâ palhâšume Taažâst

Ulmuuh
Tromsa ollâopâttuv professor Lars Ailo Bongo lii vuáittám NORA (Norwegian AI Research Consortium) palhâšume "Diversity in AI" NORA ihečuákkimist. Taanivvááš konferens uárnejui Østfold ollâopâttâhkuávdáást...

Paavi Franciscus lii hävdidum Vatikaanist

Ulmuuh
Paavi Franciscus lii hävdidum lávárduv 26.4. Rooma Santa Maria Maggiore -basilikan. Hävdidemseremonia tollui Pase Piättár avgâdâsâst Vatikaanist. Paavi Franciscus jaamij moonnâm vuossaargâ 88-ihásâžžân čuávuváá peeivi...

Paavi Franciscus lii jáámmám

Ulmuuh
Paavi Franciscus lii jáámmám nube pessijâšpeeivi iiđeed Vatikaanist. Sun lâi 88-ihásâš. Majemui aigij suu tiervâsvuotâ huánánij, já sun lâi kuhes ääigi pyecceiviäsust kepiskumeštâs keežild. Franciscus,...

Sämmilâš tuáijár Mihku Biehtár ađai Petteri Laiti lii jáámmám

Ulmuuh
Aanaarlâš sämituáijár já silbârävdee Mihku Biehtár ađai Petteri Laiti lii jáámmám 75-ihásâžžân. Sun jaamij vuossaargâ njuhčâmáánu 24. peeivi Aanaar siijdâst jotolâhluhottesvuođâst. Laiti lâi tuáijár já...

Čurmâdâtteelegenda George Foreman lii jáámmám

Ulmuuh
Ovtâstumstaatâlâš čurmâdâtteelegenda já oovdiš lusis tiädduluoka miäštár George Foreman lii jáámmám 76-ihásâžžân. Sun jaamij njuhčâmáánu 21. peeivi. Foreman vuoitij kole ive 1968 kesiolympialijn Meksikost. Lusis...

Italialâš čuovâkovvejeijee Oliviero Toscani lii jáámmám

Ulmuuh
Muotikovvejeijee Oliviero Toscani lii jáámmám 82-ihásâžžân. Sun lâi tobdos ruokkâdis já vááimun čyeccee kuvijnis italialii Benetton-pivtâsbrändin. Sust lâi härvinâš tavdâ, amyloidoos, mii vahâgit tehálijd...

Anne Margaretha Oskal lii vuáittám Taan ive sämmilâš -palhâšume 2024

Ulmuuh
Tavesämikielâlâš Ávvir-lostâ lii valjim ive 2024 sämmilii. Palhâšume vuoitij Anne Margaretha Oskal. Ávvir-loostâ lohhei jienâstmist Oskal uážui masa 23 prosentid puoh jienâin. Ive 2024...

Ko jyemehááh keksiv jieijâs kielâ

Ulmuuh
Jyemehááh Matthew já Michael Youlden sárnuv kuábáš-uv 25 kiellâd. Kyehtlovváádkuuđâd kielâ lii umerikielâ. Taat kielâ ij vissâ lah uápis maŋgâsân, já toos lii-uv pyeri...

Suomâ puárásumos olmooš lii jáámmám 110-ihásâžžân

Ulmuuh
Gunnel Stenbäck, kii lâi tuođânálásávt Suomâ puárásumos olmooš, jaamij lávurduv skammâmáánu 30. peeivi Diakonissalágádâs tipšopääihist Helsigist. Ääšist muštâlii suu aldaulmuuh STT-uđâstoimâttâhân. Stenbäck eelij 110-ihásâžžân. Elimis...

Kanada algâaalmuglâš tuámmár Murray Sinclair lii jáámmám

Ulmuuh
Kanada algâaalmuglâš Anishinaabe-tuámmár Murray Sinclair lii jáámmám 73-ihásâžžân. Sun lâi algâaalmugij vuoigâdvuođâi já sovâdâttâmviggâmušâi piälušteijee. Sinclair puovtij oovdân Kanada asâttâhškovlâsysteem tuotâvuođâ já uđâsmittij eennâm...

Navajo koodisárnoo John Kinsel Sr lii jáámmám

Ulmuuh
Ohtâ majemuin Navajo koodisárnoin, John Kinsel Sr, jaamij roovvâdmáánu 19. peeivi 107-ihásâžžân. Kinsel lâi ohtâ suullân 400 algâaalmug Navajo aalmugkode jesânist, kiäh kevttii eenikielâs...

Pekka Sammallahti já Sig-Britt Persson uážžoin Kollekielâ-palhâšume

Ulmuuh
Tave-eennâmlâš Kollekielâ-palhâšume mieđettui taan ive professor Pekka Sammallahtin já maadâsämikielâ kielâpargee Sig-Britt Perssonân. Palhâšume keigejui sunnui jyehimtilálâšvuođâst Oslost majebaargâ roovvâdmáánu 22. peeivi. Kielâpargeekyevtis uážžoin Kollekielâ-palhâšume...

Hanne-Sofie Suongir lii vuáittám taan ive Sämirääđi kirjálâšvuotâpalhâšume

Ulmuuh
Sämirääđi lii mieđettâm taan ive kirjálâšpalhâšume Hanne-Sofie Suongirân já suu kiirján Emma Dilemma. Kirje almostitij kirjekuástideijee Iđut ive 2023. Palhâšume keigejui vyeittei Göteborg kirjemeesuin...

Oulu ollâopâttuv uđđâ rehtorin lii väljejum Arto Maaninen

Ulmuuh
Oulu ollâopâttuv rehtor čuávuváá viiđâ ive toimâpajan lii väljejum Arto Maaninen. Miärádâs valjiimist toovâi Oulu ollâopâttuv haldâttâh tuorâstuv 26.9.2024. Rehtorin väljejum Arto Maaninen tuáimá...

Jackson 5 -muusikjuávhu Tito Jackson lii jáámmám

Ulmuuh
Ovdâstumstaatâlâš musikkár Tito Jackson lii jáámmám 70-ihásâžžân. Sun lâi kuálmád Jackson musikkárperruu oovce párnáást. Oovtâst neljijn viljáin Jackie, Jermaine, Marlon já Michael sun vuáđudij...

Tuíre Kayapó lii jáámmám

Ulmuuh
Brasilialâš algâaalmugij vuoigâdvuođâi já pirâssuojâlem aktivist Tuíre Kayapó lii jáámmám. Sun jaamij porgemáánu 10. peeivi kuáhtupurâsân. Kayapó šoodâi Kokrajmôrôst, Kayapó-aalmug päikkikuávlust. Jo nuorrân sun vuástálistij...

Kamala Harris lii demokraatij presidentiävtukkâs Ovtâstum staatâi presidentvaaljâin

Ulmuuh
Ovtâstum staatâi väripresident Kamala Harris lii áinoo demokraatij iävtukkâs čoovčâ presidentvaaljâin, tieđeet demokraattisii piäláduv stivrâ. Majebaargâ koskiijâ páihálii ääigi lâi deadline, mon räi vyesti-iävtukkâsah puohtii...