Uusâ

Almugijkoskâsiih uđđâseh

Almugijkoskâsiih uđđâseh

COP30-šoŋŋâdâh­čuákkim nuuvâi hiäjus puátu­sij­guin

Ovtâstum aalmugij COP30-šoŋŋâdâhčuákkim Brasilia Belémist nuuvâi lávurduv 22.11., oovtâ peeivi maŋeláá ko lâi vuávájum. Masa 200 enâmid tuhhiittii miärádâsciälkkámuš, mast kuittâg váilu čielgâ vuávám...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Paavi Leo XIV maaccât 62 historjá­lâžžâd artefaktid Kanada algâ­aalmugáid

Vatikaan maaccât 62 historjálâžžâd anopiergâsid Kanada algâaalmugáid. Ohtâ tain lii maŋgâčyet ihheed puáris kaajaak, mii lii kevttum vállápivdemist. Paavi Leo XIV skeŋkkee anopiergâsijd Kanada pispijčuákkimân,...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Mielâčáittuseh COP30-šoŋŋâdâh­čuákkimist juátkojeh

Majemui aaigij loveh tuhátteh ulmuuh láá čáittám mielâs Belémist Brasiliast COP30-šoŋŋâdâhčuákkim ohtâvuođâst. Moonnâm lávurduv mielâčáittusân uásálistii suullân 50 000 olmožid. Mielâčäitteeh juttii kaavpug čoođâ soválii mut...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

München haalijd orniđ olympialijd – aalmug­jienâstâs tuárju olympialij uuccâm

München ässeeh láá čielgâ numerijgijn tuhhiittâm kaavpug olympiakištoucâmuš: paijeel 66 prosentid jienâsteijein kyedittii olympialij uuccâm jo‑uv ihán 2036, 2040 teikâ 2044. Kaavpug uáiná uđđâ...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Malediivijn šoodâi maailm vuosmuš eennâm, mast lii vyeimist porgottâllâm­kiäldu suhâ­puolváid

Puohah, kiäh láá šoddâm ive 2007 teikâ ton maŋa, iä skammâmáánu aalgâ rääjist uážu uástiđ iäge kevttiđ tubbáákpuohtuid Malediivijn. Malediiveh láá vuosmuš eennâm ubâ...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Oovce kiddâväldimid Louvre-museo rievedem keežild

Louvre-museost roovvâdmáánust tábáhtum čiŋŋârievedem ohtâvuođâst láá tääl valdum kiddâ ohtsis oovce olmožid. Vistig valduin kiddâ kyevtis vuossaargâ roovvâdmáánu 27. peeivi já ton maŋa val...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Louvre-museo Pariisist siirdij jálu­keđgijdis Ranska kuávdáš­paaŋki hoolvin

Ranskalâš media muštâl, et Louvre-museo Pariisist lii sirdám jálukeđgijdis Ranska kuávdášpaaŋki hoolvin pajeláhháá okko tassaaš (19.10.) tábáhtum ruokkâdis rievedem maŋa. Jálukeeđgih sirdojii syele čovgâ...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Jálukeđgi­rievedem Louvre-museost Pariisist

Siisâkiškooh láá suáládâm tivrâs jálukeeđgijd Louvre-museost Pariisist pasepeiviiđeed. Ranska sisašij ministeriö tieđeet, et jálukeeđgijn lii mittedmettum stuorrâ árvu – ij tuše ruđâlávt mut meid...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

WHO taištâl porgottâllâm vuástá korrâsub vuovijgijn

Nuorttâriijkâlâš aavis Kronen Zeitung čáálá tast, et Maailm tiervâsvuotâorganisaatio World Health Organization adai WHO lii čonnâsâm taištâliđ porgottâllâm vuástá, tastko porgottâllâm vahâgit tiervâsvuođâ. Ulmen...
Almugijkoskâsiih uđđâseh

Moldovast EU-miäldásâš piäládâh lii vuáittám parlament­vaaljâid

Moldova haldâšeijee Toimâm já solidaarlâšvuotâ ‑piäládâh vuoitij eennâm parlamentvaaljâid vuossaargâ čohčâmáánu 29. peeivi. EU-miäldásii piäláduv stuárráámussân vuástálisten lâi Eejieennâmlâš litto ‑piäládâh, mii lii Ruošâ-miäldásâš....

COP30-šoŋŋâdâh­čuákkim nuuvâi hiäjus puátu­sij­guin

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Ovtâstum aalmugij COP30-šoŋŋâdâhčuákkim Brasilia Belémist nuuvâi lávurduv 22.11., oovtâ peeivi maŋeláá ko lâi vuávájum. Masa 200 enâmid tuhhiittii miärádâsciälkkámuš, mast kuittâg váilu čielgâ vuávám...

Paavi Leo XIV maaccât 62 historjá­lâžžâd artefaktid Kanada algâ­aalmugáid

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Vatikaan maaccât 62 historjálâžžâd anopiergâsid Kanada algâaalmugáid. Ohtâ tain lii maŋgâčyet ihheed puáris kaajaak, mii lii kevttum vállápivdemist. Paavi Leo XIV skeŋkkee anopiergâsijd Kanada pispijčuákkimân,...

Mielâčáittuseh COP30-šoŋŋâdâh­čuákkimist juátkojeh

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Majemui aaigij loveh tuhátteh ulmuuh láá čáittám mielâs Belémist Brasiliast COP30-šoŋŋâdâhčuákkim ohtâvuođâst. Moonnâm lávurduv mielâčáittusân uásálistii suullân 50 000 olmožid. Mielâčäitteeh juttii kaavpug čoođâ soválii mut...

München haalijd orniđ olympialijd – aalmug­jienâstâs tuárju olympialij uuccâm

Almugijkoskâsiih uđđâseh
München ässeeh láá čielgâ numerijgijn tuhhiittâm kaavpug olympiakištoucâmuš: paijeel 66 prosentid jienâsteijein kyedittii olympialij uuccâm jo‑uv ihán 2036, 2040 teikâ 2044. Kaavpug uáiná uđđâ...

Malediivijn šoodâi maailm vuosmuš eennâm, mast lii vyeimist porgottâllâm­kiäldu suhâ­puolváid

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Puohah, kiäh láá šoddâm ive 2007 teikâ ton maŋa, iä skammâmáánu aalgâ rääjist uážu uástiđ iäge kevttiđ tubbáákpuohtuid Malediivijn. Malediiveh láá vuosmuš eennâm ubâ...

Oovce kiddâväldimid Louvre-museo rievedem keežild

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Louvre-museost roovvâdmáánust tábáhtum čiŋŋârievedem ohtâvuođâst láá tääl valdum kiddâ ohtsis oovce olmožid. Vistig valduin kiddâ kyevtis vuossaargâ roovvâdmáánu 27. peeivi já ton maŋa val...

Louvre-museo Pariisist siirdij jálu­keđgijdis Ranska kuávdáš­paaŋki hoolvin

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Ranskalâš media muštâl, et Louvre-museo Pariisist lii sirdám jálukeđgijdis Ranska kuávdášpaaŋki hoolvin pajeláhháá okko tassaaš (19.10.) tábáhtum ruokkâdis rievedem maŋa. Jálukeeđgih sirdojii syele čovgâ...

Jálukeđgi­rievedem Louvre-museost Pariisist

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Siisâkiškooh láá suáládâm tivrâs jálukeeđgijd Louvre-museost Pariisist pasepeiviiđeed. Ranska sisašij ministeriö tieđeet, et jálukeeđgijn lii mittedmettum stuorrâ árvu – ij tuše ruđâlávt mut meid...

WHO taištâl porgottâllâm vuástá korrâsub vuovijgijn

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Nuorttâriijkâlâš aavis Kronen Zeitung čáálá tast, et Maailm tiervâsvuotâorganisaatio World Health Organization adai WHO lii čonnâsâm taištâliđ porgottâllâm vuástá, tastko porgottâllâm vahâgit tiervâsvuođâ. Ulmen...

Moldovast EU-miäldásâš piäládâh lii vuáittám parlament­vaaljâid

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Moldova haldâšeijee Toimâm já solidaarlâšvuotâ ‑piäládâh vuoitij eennâm parlamentvaaljâid vuossaargâ čohčâmáánu 29. peeivi. EU-miäldásii piäláduv stuárráámussân vuástálisten lâi Eejieennâmlâš litto ‑piäládâh, mii lii Ruošâ-miäldásâš....

Maailm alemus šalde lii lekkum Kiinast

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Kiinast lii valdum anon maailm alemus šalde. Uđđâ šalde lii Huajiang Grand Canyon Bridge, mii hiäŋgáá juhâleevist 625 meetter aloduvvâst. Taat lii suullân kuohtii...

Jo vittâ eennâm äštih pääcciđ meddâl ive 2026 euroviisuin, jis Israel uásálist

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Jo vittâ eennâm – Slovenia, Espanja, Island, Irland já Vuáládâhenâmeh – láá almottâm, et toh iä ááigu uásálistiđ euroviisuid, jis Israel uásálist toid. Suijân...

Maailm vuosmuš klamydia­puáhuttâs koalaid lii tuhhiittum Australiast

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Australiast lii tuhhiittum maailm vuosmuš puáhuttâs, mii syeijee koalaid klamydianjuámumist. Taat tavdâ lii stuorrâ uhke šlaajâ cevzimân, já tot toovât joba pele koalajämimijn. Nubben...

Pariisist eeti: kaavpug lii avkkâmin lasaneijee tuuriist­meerijd

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Pariisi mađhâšeijeemereh láá olláám ulâttâslovvoid taan ive, mut massaturistmist lii siämmást šoddâm kaavpugân nuáđi. Moonnâm ive aldeláhháá 49 miljovn turistid kolliistâllii metropolkuávlust, já taan ive...

”Laavaturisteh” kalgeh toollâđ torvokooskâ Etnast

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Etna, Sisilia pegâlmâs tullâvääri, lii lamaš liävuttem jo porgemáánu aalgâ rääjist. Máánu pelimuddoost ton maadâvieltist kulgâškuođij laavavirde masa 3 000 meetter aloduvvâst. Moonnâm tuorâstuv laava...

Kiärun 113-ihásâš kirkko lii varriimin – uđđâ sajan lii 5 km

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Kiärun kirkko lii varriimin uđđâ sajan. Mätki aalgij jieht vuossargiiđeed, já tot nohá onne koskokkoeehid. Kirho sirdem lii uási stuárráb projektist, mast ubâ Kiärun...

Kiina čuolmâ: ulmuuh iä innig haalijd naaijâđ

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Kiinast ulmuuh iä innig naajâ siämmáá ennuv ko ovdil. Ive 2013 Kiinast šoddii val 13,5 miljovn uđđâ näimilittod, mut ive 2023 taat loho lâi tuš 7,68...

Tullâpuáluh Maadâ-Euroop já Tuurki kiksen

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Majemui aigij tullâpuáluh láá lamaš stuorrâ kikse Maadâ-Euroop já Tuurki luándu- já meccikuávluin. Puálukodeh láá časkâdâm pyelimijd, já časkâdmeh láá-uv iänááš luhostum. Espanjast já Portugalist...

Ruošâst lii tábáhtum 8,8 magnitud eennâmtuárgástâs

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Ruošâst Kamtšatka njargâeennâm aldasijn tábáhtui stuorrâ eennâmtuárgástâs syeinimáánu 30. peeivi suulân peeli kulmâ Suomâ ääigi. Ovtâstum staatâi geologia tutkâmkuávdáá (USGS) mield eennâmtuárgástâs tábáhtui 19,3...

Tanska tiiláá 129 panssarfiävrud Patriast

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Tanska tiiláá piäluštâsráhtádâsfinnodâh Patriast 129 CAVS 6x6 -panssarfiävrud, moh vuáđuduveh Patria 6x6-fiävrun. Fiävruh valmâštuvvojeh Patria fabrikist Hämeenlinnast. Patria mield vuosmuuh fiävruh toimâttuvvojeh Taanskan jo...

Ruotâ sämitiggevaaljâi puáđus lii hilgum – uđđâ vaaljah uárnejuvvojeh roovvâdmáánu 5. peeivi

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Sämitiggevaaljâi tärhistemlävdikodde lii hilgom sämitiggevaaljâi puáttus Ruotâst vuossaargâ syeinimáánu 14. peeivi. Suijân lii tot, ete Arjeplog kieldâ jienâstemsaajeest puoh 88 jiennâd iä tuhhiittum, tastko...

Syeinimáánu aalgâst Tiänu ponneest Taažâ peln kávnojii pávkkánâsah – toh iä meddâlistuu

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Syeinimáánu 6. peeivi puohčâleijee kaavnâi kulmâ pávkkánâs alda puáđu, mon ulmen lii estiđ vieskâluosâ vajâldem. Puáđu lii Taažâst Tiänu kieldâst, Tana Bru siijdâ aldasijn....

EU:st ääsih tääl paijeel 450 miljovn olmožid

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Euroop union kuávlust ääsih tääl paijeel 450 miljovn olmožid, muštâluvvoo Euroop union statistiikvirgeomâháá Eurostat vorâs raportist. EU olmoošloho lii pajanâm nelji ive maŋaluvâi. Pajanem...

Jennifer Geerlings-Simons lii Suriname vuossâmuš nissoonpresident

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Jennifer Geerlings-Simons väljejui Suriname presidentin moonnâm pasepeeivi. 71-ihásâš Geerlings-Simons kulá aalmuglâšdemokraatlii piäládâhân. Suu já väripresident Gregory Rusland viirgánlavkkiimeh uárnejuvvojeh syeinimáánu 16. peeivi. Čähhejeijee president,...

Nato njunoščuákkim uárnejuvvoo taan ohhoost Vuáládâhenâmijn Haagist

Almugijkoskâsiih uđđâseh
Nato njunoščuákkim tuálloo Vuáládâhenâmijn Haagist kesimáánu 24.–25. peeivi. Čuákkim uárnejuvvoo World Forumist. Vyerdimist lii historjá stuárráámus torvolâšvuotâoperaatio ubâ enâmist. Čavgejum torvotoimáid lii tárbu, tastko...