Sämmilij parlamentaarlâš pargo Suomâst tiävdá onne, skammâmáánu 9. peeivi, 50 ihheed. Säämi parlament, mii tooimâi ovdil Sämitige, vuáđudui staatârääđi asâttâssáin skammâmáánu 9. peeivi 1973. Säämi parlament 50 ive ávudemjuhleh tuállojeh Säämi kulttuurkuávdáš Sajosist Anarist skammâmáánu 28. peeivi 2023.
Säämi parlament pargon lâi kocceeđ sämmilij vuoigâdvuođâid já ovdediđ sämmilij ekonomâlijd, sosiaallijd já čuovviittâslijd tiilijd sehe algâttiđ aašijd já iävtuttâsâid já adeliđ virgeomâháid ciälkkámušâid ei. čuávuváin aašijn: pirâssuojâlmist, kuáivuttâhtooimâst, maađhâšmist, čäcivyeimirustigij huksiimist, vyevdičuoppâmijn, čaasij kiävtust, kuálástem- já miäcástemtiilij orniimist, puásuituálust, sämmilij ovdâ-, vuáđu-, koskâtääsi já rävisolmoošškovlim olášutmist.
Sämitige president Tuomas-Aslak Juuso iätá:
– Sämmilij ovdâstusorgaan kuhes paje Suomâst lii tehálâš kunnijâttiđ já juhlođ. Taan merhâšittee paje ääigi láá lajopeenah mulsâšum tiättur puállupevdin, fyysisiih čuákkimeh sirdâšum ennuv káidusčuákkimin, maaŋgâlágáneh ciälkkámušah láá adelum, ráđádâlmeh ráđádâllum já saavah tollum. Ääših, moh taan pargoost iä lah muttum, láá taah kuhes määđhih já mijjân puohháid tehálâš ohtsâš pargo, maid mij porgâp sämiaalmug oovdân.
Staatârääđi asâttâs mield Säämi parlamentân kullii 20 jesânid, kiäin ucemustáá kyevtis kolgáin väljejuđ sämmilij päikkikuávlu jyehi neelji kieldâst. Toimâpaje piištij nelji ive. Parlament vuossâmuš saavâjođetteijen tooimâi Reidar Suomenrinne, já värisaavâjođetteijen toimáin Matti Sverloff já Esko Palonoja. Nils-Henrik Valkeapää tooimâi parlament čällen.
Juhleh vuolgâttuvvojeh njuolgâ vuolgâttâssân Anarist
Sämmilij parlament 50-ive juhleh tuállojeh majebaargâ skammâmáánu 28. peeivi tme 11 rääjist Säämi kulttuurkuávdáš Sajosist Anarist. Ovdil juhlij Sämitigge váldá vuástá tiervâttâsâid.
Juuhlijn ohjelmist lii ärbivuáválâš sämimuusik, sämmilij parlament historiik já sämiparlamiänttárij paaneelsavâstâllâm. Jieijâs tiervâttâsâid juuhlán pyehtih Sämitige saavâjođetteijee, Suomâ staatâ, Sämirääđi, Sämitige nuorâirääđi sehe Taažâ já Ruotâ Sämitigeh. Eehidtábáhtus tuálloo Wilderness Hotel Juutuast tme 21 rääjist. Taan tábáhtusâst láávdást Ailu Valle.
Juhletilálâšvuođâ piäsá čuávvuđ njuolgâ vuolgâttâs peht. Pääihi oolâ láá puávdejum Säämi parlament sehe Sämitige jesâneh sierâ vaaljâpoojijn, sämisiärváduv vaigutteijeeh, Suomâ staatâ já sierâ oovtâstpargopeelij ovdâsteijeeh sehe Sämitige pargeeh.
Säämi parlament vuáđudempeivi lii ohtâ sämiliipu liputtempeeivijn. Suomâ sisašijministeriö avžut säämi liputtempeivijd meiddei almolii liputtem. Liiputmist kalga nuávdittiđ jieškođe-uv staatâ laavâid.
Käldee:
– Säämi parlament aasâtmist onne 50 ihheed (www.samediggi.fi)
Kove: Marja-Liisa Olthuis