Lapin Kansa njunoščaalâ 10.8.2023 váldá pele toos, maht tagareh kieldah cevzih puátteevuođâst jiečânâs kieldân, moid iä šoodâ párnááh. Ohtâ tággáár kieldâ lii Nuorttâ-Laapi kieldâ Pelkosenniemi, kuus statistiikij mield porgemáánu 9. peeivi räi ij val lam šoddâm ohtâgin páárnáš taan ive. Meiddei ovdebááh iveh láá lamaš párnái šoddâm tááhust hyeneh: jo maaŋgâi ivij ääigi kieldân láá šoddâm tuše 1–5 párnážid. Pelkosenniemi ij lah Tave-Suomâst áinoo kieldâ, mast párnááh iä jur šoodâ: uđđivemáánu já kesimáánu ääigi Posion já Iänodâhân láá šoddâm tuše kulmâ párnážid. Suovâkuoškân láá šoddâm nelji párnážid.
Vyeligâš umogâšmereh láá stuorrâ huolâ kieldâin, tastko umogái šoddâm lii ellee kieldâ merkkâ. Meiddei palvâlusâi ollâ kvaliteet täähidmân lii tehelâš, et palvâlussáid láá kevtteeh. Pelkosenniemi lii eidu huksim uđđâ tiilijd peivipááikán já škoovlân, mut tääl lii huolâ, tarbâšuvvojeh-uv toh val mottoom ive keččin.
Kieldâ puáhtá finniđ uđđâ ässeid meiddei siisâvarrim peht, mut tuárispel kieldah iä jur pyevti lyettiđ taan almoonmân. Lapin Kansa paijeed-uv áimoid äigikyevdilis koččâmuš: kuás kieldâ lii meendu ucce toos, et tot tuáimá jiečânâs kieldân? Kieldâ vyeligâš šoddâmlovoi lasseen meid sosiaal- já tiervâsvuotâhuolâttâs nubástus toovât uđđâ tile kieldâin. Ive aalgâ rääjist pyereestpiergimkuávlust lii lamaš ovdâsvástádâs merhâšittee uásist tain tooimâin, moh ovdil kullii kieldâ vuálá. Uđâsmittem maŋa kieldâi pargon paasij-uv pajasšoddâdem- já čuovviittâspalvâlusâi sehe kieldâ eellimvyeimi ovdedem. Meiddei kaava-aašijn kieldâin lii monopol tagarijn kuávlun vaigutteijee aašijn ko pieggâvyeimihuksiimist já ruukijn. Uđđâ pargon kieldáid láá puátimin pargovyeimipalvâlusah, mut totkin ij mahten mute stuorrâ kove: pärnittes kieldâ ij kuhháá pyevti piergiđ ohtuu. Lapin Kansa ana tom olâttetten, et tággáár tiileest uđđâ haldâttâhohjelm ij vääldi pele kieldâráhtusân. Njunoščaalâ tiädut meid tom, et ij lah oovtâgin ässei vuovâs, jis suu päikkikieldâ lii uccom nuuvt čuuvtij, et tot ij innig pyevti toimâđ.
Käldee:
– Lapseton kunta ei voi pärjätä pitkään yksin – Pelkosenniemellä syntyvyys lähentelee jo nollaa (www.lapinkansa.fi)
Kove: Marjon Besteman (Pixabay)