Sämitige kulttuurlävdikodde lii juáhám ive 2023 kulttuurpalhâšume kuulmâ säminisonân. Ohtâ sist lii päärtihlâš Anja Kaarret, kii lii porgâm eellimpargoos anarâškielâlâš toimâtteijen.
Anja palhâšume keigejui Sajosist vástuppeeivi 31.3. tijme 17–19.
Anarâš aavis koijâdij Anjaast, maggaar karrieer sust lii lamaš já maid taat palhâšume meerhâš sunjin.
Mondiet tuu mielâst tun lah finnim Sämitige kulttuurpalhâšume?
Amahân mun lam finnim tom tondiet ko mun lam lamaš pargoost Yle Säämist uáli jo kuhháá.
Maht tuu karrieer toimâtteijen lii álgám?
Tot lii álgám váhá vahâgist. Suulân 35 ihheed tassaaš Ella Sarre já Lahja Paltto láin talle toimâtteijen, mut sunnust ij lamaš kuábbáástkin vyeijimkorttâ. Já tot hommá ij riävtui luhostuu, jis ij lah vyeijimkorttâ. Must lâi korttâ, já must nuuvâi eidu talle enniluámu. Kandâ teevdij kulmâ ive já talle koolgâi smiettâđ, et kalga kuusnii paargon vyelgiđ. Taat toimâtteijeepargo ij lamaš ubâpeivipargo. Mun lijjim pargoost kulmâ peeivi ohhoost. Já mun puohtim porgâđ talle ko mun halijdim. Oholoopâ ääigi puovtij porgâđ já meiddei ehidist. Tot lâi tehálâš, ko mun ferttejim meiddei tipšođ párnáid. Ađai tot soovâi.
Magareh pargoh tust láá lamaš iivij mield?
Mun lam porgâm párnáivuolgâttâsâid, mun lam porgâm rukkoospuudâid, mun lam porgâm uđđâsijd, táválijd sahhiittâlmijd já talle mun lam meiddei nettipargoid porgâm já somevideoid ráhtám já motomijd televisiouđđâsijd, mut taid mun lam hirmâd uccáá ráhtám. Enâmustáá mun lam radio ráhtám.
Moos tun lah lijkkum enâmustáá toimâtteijeepargoost?
Kal tot lii tot, et vala onnáá peeivi piäsá ulmui luusâ sahhiittâllâđ. Pääihist ulmust adeleh heerskuid. Tot lii uáli jo harvii onnáá peeivi já korona ääigi tot ij lamaš ollágin, mut vala motomin.
Lii-uv tábáhtum miinii hitruid, mon tun vala muštáh?
Kal toh láá tiäđust-uv ennuv tagareh. Mottoom peeivi mun lijjim Issá Mattus lunne Čovčjäävrist. Tijme lâi jo ennuv ko mun poottim Anarân já talle mun huámášim – talle iä vala lamaš mätkipuhelimeh – et ij lah paddim. Talle lijjii tagareh keellimpaddiimeh. Tot lâi pááccám Issá pááikán. Ij tast álgám muide ko ehidist vyelgiđ vyeijiđ já viežžâđ tom, ko tom ij puáhtám kyeđđiđ iđedân. Tot ij lamaš nuuvt hitruus hommá, mut tot lii pááccám mielân. Ohtâ vaahâg ohtii sattui, et mun lijjim tobbeen radiotáálust. Tot lii taggaar stuorrâ táálu, kost lii vyelikerdi já pajekerdi já láá porthááh. Nuuvt must koočâi paddim já tot cuovkkânij toos, já tobbeen lijjii mainâseh já veikkâ mii. Toos moonâi maŋgâ tijme, ko tom talle ferttij keelliđ uđđâsist já uásild kieđâi já kietâhommán tot moonâi. ij tom mašináin puáhtám porgâđ.
Maid taat palhâšume meerhâš tunjin?
Taat poođij munjin kivkked. Mun jiem lamaš tiäđustkin tom vyerdimingin. Mun jiem lamaš tom smiettâm, et mun lam taggaar stuorrâ kulttuurpargo porgâm veikkâ mun lam motomin smietâstâm talle ko mun porgim vuárkkámainâsijd já sahhiittâllim puáris ulmuid, et mon tergâdis äšši tot lii ko toh iä mudoi kosten kulluu. Mahtnii oro, et mun jiem lah aaibâs tušes pargo porgâmgin, ko taggaar kulttuurpargo lam porgâm. Pyerrin palhâšume finnim tiäđust-uv oro. Já movtáskit vala porgâđ eenâb.
Maid tun ááiguh porgâđ puátteevuođâst?
Mun páásám iäláttâhân kyevti ive keččin. Radiopargo mun tiäđust-uv poorgâm vala muáddi ive. Tom mun lam pyereest porgâm, mut vala pyerebeht mun poorgâm tääl ko huolâttâm, ete toh anarâš mainâseh maneh toho vuárkán. Mottoom peeivi 100 ive keččin toh láá hirmâd tergâdeh toh mainâseh, maid onnáá peeivi taha já parga, veikkâ motomin oro, et lii-uv taat ton árvusâš já kannat-uv taid vuorkkiđ toho. Mun smiettim vissásávt siämmáá ääši 30 ihheed tassaaš, et kannat-uv taid vuorkkiđ? Mun jiem vajaččii, jiem višâččii. Mut tom koolgâi porgâđ já kannattij tom porgâđ. Tääl toh láá hirmâd tivrâseh toh paddiimeh. Amahân te onnáá peeivi paddiimeh talle viđâlov ive keččin láá meiddei tivrâseh. Mun ááigum meiddei čäälliđ tiivtâid. Ive 2008 mun čaallim oovtâ tiivtâ jyehi peeivi já talle ko lii asto mun ááigum oppeet älgiđ tiivtâi čäällim.
Kove: Fabrizio Brecciaroli