Egypt lii malariarijjâ eennâm čyeđe ive rooččâm maŋa

Egypt lii virgálávt malariarijjâ eennâm. Tot lii kulmâ ive maŋaluvâi pastam tuođâštiđ, et enâmist iä lah innig kavnum malariačuoškâi tovâttem tavdâtábáhtusah, nannee maailm tiervâsvuotâorganisaatio WHO. Ton lasseen Egypt pasta puátteevuođâst-uv toollâđ eennâm rijjâ malariast.

”Taat lii historjálâš”, iätá WHO-njunoš Tedros. Malariatavdâ máccá Egypt historjást faaraoi ááigán. Tobdos faarao Tutankhamon (1341–1323 oKr.) pasâttâsâi skannam lii čáittám, et sun máhđulávt jaamij malarian já idduu kudduumân.

Paijeel čyeti ihheed tassaaš eennâm tallaš stivrâ algâttij tooimâid malaria vuástá. Talle riisi já eres eennâmtuálupuovtâdâsâi viljâlem kieldui asâttâsâi alda, tastko ulmen lâi finniđ malariačuoškâid meddâl. Malariapyeccei lovoh tuođâšteh kuittâg, et taan miärádâsâst ij lamaš ennustkin ävkki: ive 1942 Egyptist lijjii kulmâ miljovn malariapyecced, ige taavdâ tálhudem toohâm älkkeebin totkin, et nube maailmsuáđi ääigi talkkâseh iä lam finniimist.

Malaria šievnáál kuorâmáin, táálhudmáin já ulmui čuovvitmáin tavdâ lii kuittâg tääl lappum.

Tääl WHO lii kulluuttâm paijeel 40 enâmid maailmist malariarijjâ enâmin. Taah enâmeh láá luhostum porgâđ ennuv malaria vyeittim oovdân. Tavdâ ij lah kuittâg ollásávt vuoittum: maailmist jyehi ive 600 000 olmožid jäämih malarian, eromâšávt Afrikist. Taan oovdân kalga vala ennuv porgâđ.

Käldee:

– Egypte na 100 jaar bestrijding malariavrij (nos.nl)

Kove: zes dho (Pixabay)

Kommenteh

Čääli komment

Kirjoita kommenttisi!
Kirjoita nimesi tähän

Luuvâ meid

Uđđâsumos uđđâseh

Ij tuše rävisulmui äšši: Suomâst párnááh išedeh miärá­dâsâi tohâmist

Kuttâ ministeriö keččâleh uđđâ vuovijd kuullâđ párnái já nuorâi uáivilijd škovliimist, mielâtiervâsvuođâst, pirrâsist já torvolâšvuođâst. Koččâmušâst lii uásálistmân vuáđuduvvee myenster, mii nanosmit demokratia já...

Peerâkerhoh Anarist

Uccpárnáiguin já umogáiguin Anarist – maid tääbbin puáhtá porgâđ já kost piäsá eres perruiguin sámástiđ? MLL peerâkerho MLL áávus peerâkerho uárnejuvvoo jyehi tuorâstuv tijme 10–12 Aanaar...

Ulmui toimâ hettee kaavpug­uárrei čuolmâ­čuávdim­naavcâ

Oulu já Chester ollâopâttuvâi tutkâmušâst selvâttui, maht ulmui piäiválâš toimâ tego väzzim já pyeráinvyeijim sehe pennui mieldiorroom vaigutteh uárrei čuolmâčuávdimnaahcân. Tađe várás totkeeh tolvuu...

Sahâvuáruh já kulttuur­ohjelm – Tággáár lâi ive 2025 sämi­symposium Oulust

Sämikielâ já säämi kirjálâšvuođâ já kulttuur symposium uárnejui Oulu ollâopâttuvâst skammâmáánu 12.–14. peeivi. Kuulmâ peeivi ääigi kullojii uđđâ tiäđuh já uáinuh sämikielâin. Ehidij puovtij...

Ive 2025 Pan-ArcticVision uárne­juvvoo skammâ­máánu 29. peeivi Iqaluitist

Arktisij kuávlui ohtâsâš muusiktábáhtus Pan‑ArcticVision uárnejuvvoo kuálmád keerdi. Ive 2023 vuáđudum tábáhtus koččo arktisijd muusiktaidârijd já arktisii kulttuur ustevijd skammâmáánu 29. peeivi Iqaluitân, Nunavut...