Lavŋekuáđi tivvoom Paištuoddârist

Mun vuolgim muáddi oho tassaaš jieččân naaburijguin – Marjain já suu kandáin Oivain – sunnuu tuvážân Ucjuuhân. Ulmen lâi tivvoođ sunnuu suuvâ lavŋekuáđi Paištuoddârist. Kuáđi ráhtuseh lijjii peessâm kuocâgiđ, já tondiet sehe ton muorâruŋgo ete seeini lavŋekeerdi koolgâi uđâdiđ. Muorâruŋgo suoi láin jo muáddi keesi tassaaš tivvoom, já tääl koolgâi luávdiđ kuáđi uđđâ lavŋekerdijn. Iššeen Marjaast lijjii meid motomeh hyelhih. Ton lasseen Marja ustev Anna lâi puáttám tuvážân mälistiđ mijjân.

Mun vuolgim lávurduv Marja tuuváást Tiänujuuvâ riddoost koskâpeeivi ääigi tuoddâr kulij. Tuoddârist lâi muádi kilomeetter mätki kuátán. Mun meridim, ete vuálgáččim eskin koskâpeeivi, tastko šoŋŋâtiäđáttâs ennustij ubâ iđedân rášuarve, mii koolgâi nuuhâđ kyehtnubálov suulâin. Puáhtá jo ervidiđ, ete loppâpuáđushân lâi tot, ete iđedist ij koččâm ohtâgin arvečalme, mut mij ep lamaš kiergânâm ubâ Tiänuleevi ciäguvielti pelimuudongin ko arvai, já mii pihtâseh lijjii čoođâ njuoskâm. Luhhoost lâi tommittáá liegâs, ete uccâ njuáskáduvvâš ij aainâskin muu ennustkin häittidâm. Oiva já Ville, kiäh láin puáttám išán, láin jo moonnâm muávloin kuátán ovdil mii, já te tobbeen lâi tullâ valmâšin. Arve piištij vala muáddilov minuttid ton maŋa ko mun lijjim merikeejist, mut lâiba aainâs-uv pyeri suijâ puurrâđ ráávhust evvisijd.

Oiva lii aalgâtmin seeini rähtim (Kove: Saammâl Suominen).

Mij algâttijm pargo kyevti suulâin, ko arve lâi nuuhâm. Kuáđi alda lâi mudágávt taggaar saje, kost finnij ennuv mudágis stuárusijd lavŋepittáid. Mij kuáivuškuođijm lavŋe já piejâškuođijm tom kuáđi pirrâ. Kuáđi olgoseinin lâi tääl tuše peeldist rahtum korrâ, mii ij ulâttâm aaibâs eennâm räi puoh soojijn. Mij teevdijm vistig peeldi já eennâm kooskân pááccám vuágu lavŋepittáin já tuovŋâim stuárráábij pitái kooskâid ucebij pitáiguin já muldijn. Tastmaŋa mij joođhijm pitái liäjádem lavvâ seeini pirrâ já lasettijm táárbu mield mulde toin naalijn, ete lavŋekerdi ličij nuuvt sierrejeijee ko máhđulâš. Vâi lavŋeseini pisoččij čuákist, te toos ferttij čuoggiđ ciägu stellildâsân muorâsoobijd nuuvt, ete toh váhá čonâččii lavŋepittáid oohtân. Ville vala ravvij, ete seeini kannat tassiđ kuáivoin, vâi tot ličij muččâdub.

Uási ulmuin lijjii jo tolebáá moonnâm kuáivuđ lavŋe nube saajeest, tastko kuáđi alda leijee saajeest tot lâi nuuhâm. Mottoom muddoost mij lonottijm soojijd, já muoi Oivain moonáim kuáivuđ. Iärráseh vist monnii rähtiđ seeini. Lavŋe kuáivum lâi viehâ meekaanlâš pargo, ko tast ferttij tuše čuoggiđ kuáivoin njuálgučievâg hámásii pitá, pajediđ tom enâmist já rähtiškyettiđ čuávuváá pitá. Ko muávloo monnjâjorree lâi tievâ, te muoi fievridáim laastâ kuáđi oovdân. Lavŋepiitán paccii ain mottoom verd čunnuuh, já taid ferttij putestiđ, ko čunoi ij lah meendu pyeri sierrejeijee. Muoi irâttáim kuáivuđ ton hámásijd lavŋepittáid, vâi toh liččii olmâ kobdosiih já hiälpuh tuše asâttiđ oovdeb keerdi oolâ, nuuvt ete taid ij tarbâšiččii innig pieđgiđ ucebáid oosijd. Pitá ij kuittâggin puáhtám rähtiđ liijkás styeresin, tastko ton pajedem já kyeddim ličij lamaš viehâ vaigâdis hommá. Muoi jođhijm lavŋe pajedem loppâääigi, já algâeehid muoi vuolgijm maasâd vuálus. Luhhoost mij puohah peesâim korrâ pargopeeivi maŋa purâdiđ pyereest, sávnuđ já vuoijâđ Tiänujuuvâst.

Peeivipaaštâ já muu uáli vijses pivtâsivnevaljim onnii huolâ tast, ete lavŋe pajedem ij lamaškin nuuvt älkkees hommá (Kove: Marja Montonen).

Ehidist mun sahhiittâllim Vile kuáđi historjást já ton kevttimtárguttâsâin. Veikkâ sun lii jo uáli puáris äijih, te sun muštá, ete ton saajeest ličij ain lamaš mottoom kuáti. Kuáti, mon mij lâim tivomin, ij lam tiegu lamaš meendu kuhháá, ko tot huksejui eskin ive 2000, mut siämmáá saajeest lii lamaš ovdil lávukuáti, mast lâi reeppin. Tot kuittâg-uv puolij mottoom keesi, ko Ville lâi nuorâ. Sun muštâlij, ete Paištuoddâr jeegijn láá Tiänujuuvâ rido ässeeh ovdeláá nijttám syeini kuusâi várás, já kuáti lii toimâm toorjâsajattâhhân nijttem ääigi. Šiiveettuálu lâi tovle motomáid Tiänurido ässeid merhâšittee iäláttâs. Kuáđi kuávlust leijee jeegijn ulmuuh láá meid tovle nuurrâm luámánijd já fievridâm taid kárbáin Kárášjuuhân, kost toh láá vuobdum käävpist. Kuávlu lii lamaš meid viehâ pyeri riävskásaje, já ulmuuh láá kiellâm jeegi aldasijn leijee miestuin.

Kuáti já lavŋeleeji kyevti lusis pargopeeivi maŋa (Kove: Saammâl Suominen).

Pasepeeivi ij arvam, já mij peesâim – teikkâ kaartâim – väzziđ tuoddârân peeivipaštust. Algâmääđhist puohah lijjii kal nuuvt pivâstum, ete juáháš ličij mielâstubbooht vázzám korrâ arveest já piegâst ko koskâpeeivi piäiváá vyelni. Mut ko muorah uccánii, te tuoddârist puáttee pieggâ toovâi ovdánem mottoom verd älkkeebin. Ko mii kiävtust lamaš muávloo lâi tuše luoikkâsist, te mij vuájuim pasepeeivi tuše toos, ete kuáivuččijm enâmist nuuvt ennuv lavŋe ko máhđulâš já fievridiččijm tom kuáđi aldasáid toin naalijn, ete lavŋepitái asâttem kuáđi pirrâ puávtáččij juátkiđ aainâs-uv mottoom ääigi ovdâskulij muávloittáá. Piäiváš paaštij jeegi paijeel kuáivumsajan tagaráin vuoimijn, ete vuoiŋâstempuudah tarbâšuvvojii váhá eenâb ko oovdeb peeivi, já čääci-uv moonâi viehâ ennuv. Mij kuáivuim muáddi tijme já kavnâttijm, ete lep porgâm tuárvi taan keerdi. Seini ij šoddâm kyevti peeivi ääigi já muádi ulmuu vievâst vala aldagin valmâšin, mut aainâs-uv mij lep finnim tom pyere aalgân, já paasij toho viehâ stuorrâ lavŋeleeji-uv vyerdiđ čuávuváid pargeid.

Artikkâlkove: Marja Montonen

Kommenteh

Čääli komment

Kirjoita kommenttisi!
Kirjoita nimesi tähän

Luuvâ meid

Uđđâsumos uđđâseh

Jackson 5 -muusikjuávhu Tito Jackson lii jáámmám

Ovdâstumstaatâlâš musikkár Tito Jackson lii jáámmám 70-ihásâžžân. Sun lâi kuálmád Jackson musikkárperruu oovce párnáást. Oovtâst neljijn viljáin Jackie, Jermaine, Marlon já Michael sun vuáđudij...

Lontoost láá šoddâm maijuučiivgah vuosmuu keerdi paijeel 400 ihán

Maijuuh láá maccâm Lontoon. The Ealing Beaver -proojeekt áánsust Lontoost láá šoddâm maijuučiivgah vuosmuu keerdi paijeel 400 ihán. Proojeekt ulmen lii lamaš macâttiđ maijuid vuod urbaanlii...

Ellei oho oppâmateriaaleh láá tääl tiilámnáál

Ellei okko viättoo roovvâdmáánu 4.–10. peeivi. Taan ive fáddán lii "aldaluándu elleeh". Ellei oho várás Suomâ elleisuojâlemservi SEY lii ráhtám oppâmmateriaalijd, moh láá vuávájum...

Tarbâšuvvoo-uv olmooš ain jurgâlempaargon? – Mašineh-uv liččii!

Mun luuhim NOS-loostâst huolâstuttee uđđâsijd: vuáládâheennâmliih jurgâleijeeh kärttih vyelediđ jurgâlemhoodijd, tastko tahojiermi (AI, Artificial Intelligence), lii väldidmin jurgâleijee pargokiedi. Mun jieš lam lamaš huksiimin...

Čevđikäärdih historján – aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán

Čevđikäärdih historján -aalmuglâšáánnum luovâttui ovdâskoodán vuossaargâ čohčâmáánu 9. peeivi. Aalmuglâšáánnum, mon ulmen lii lopâttiđ čevđiellei kärdidem Suomâst, uážui meriääigi räi 102 561 nanodum vuáláčálusid....