Anarâškielân lii puátimin kirječohčâ: forgâpalij almostuveh nuorâi tihtâkirje, nelji nuorâiroomaan já loppâivveest meiddei nooveelčuágáldâh.
Čohčâmáánust anarâškielân almostuvá Timo Parvela nuorâiroomaan Ella Laapist, mii lii jurgâlum suomâkielâlii kirjeest Ella Lapissa. Kirje lii jurgâlâm Henna Tervaniemi, kote lii jurgâlâm meid kiirjijd Ella já skipáreh 1 já Ella já skipáreh 2.
Ella Laapist -kirje muštâl, tego ovdebááh-uv anarâškielân jurgâlum Ella-kirjeh, Ela já suu luokkaskipárij fiäránijn škoovlâst. Taan tove Ella lii vyelgimin luokainis škovlâmáátkán lieggâ enâmáid, mut muádi suámálii mohe peht ubâ luokka huámmáš, et lieggâ enâmeh láá-uv paifakkist muttum puolâšsaijeen já et ubâ luokka lii kirdám Kittâlân. Lii uáli väädis iberdiđ, maht näävtkis lii keevvâm já ain korrâsub pargo lii irâttiđ peessâđ pááikán máádás. Luhhoost párnáin lii kierdâvâš máttáátteijee já čepis máttáátteijee kálgu, kote kááju máttáátteijee já ubâ luoka maaŋgâ vädis tiileest. Iimâš lii meid tot, et jieš Juovlâpukki já suu toontuh puátih viežžâđ ubâ luoka kirdemkiedist. Já iimâš lii meid tot, et máttáátteijee koččo Juovlâpuuki eeččin. Taa tekstâčááitus taan eromâš čuolmâst:
Vuosmuš kiälkká orostij máttáátteijee oovdân, eres kiälháh ton maajeeld. Mij čuávuim moovtâ, ko Juovlâpukki čyežžilij ruopsis moottorkiälhástis. Sun lâi čielgâsávt ruoinâm juovlâi maŋa, mut Tuukka čielgij, ete tot lâi tondiet ko laahjij jyehim lâi nuuvt korrâ pargo já taggaar pargo skurnáát veikkâ ličij stuárráb-uv almai.
Toontuin mij ep máttám ettâđ maiden, ko sij lijjii puohah torvokappeer uáivist.
– Taatpa lii olâttâs, eeđâi pukki já saloi máttáátteijee káálgu.
– Ep lahkin oinâlâm kuhes ááigán, máttáátteijee kálgu eeđâi.
Talle pukki jorgettij keččâđ máttáátteijei. Suái keijáin kuhháá nubijdis, iäváge ettâm maiden.
– Pukki tárkkoo, lii-uv máttáátteijee lamaš nánnáá, Tuukka culijdij. Mij ep puáhtám vuoiŋâđgin, ko mij tiäđust-uv tuáivuim, ete máttáátteijee lâi lamaš nánnáá já et pukki adeličij sunjin lähjin uđđâ kammuu.
Kivkked pukki čovádij máttáátteijee askasis já saloi kuhháá. Talle máttáátteijee já pukki čovádáin nubijdis ärdein.
– Tiervâpuáttim pááikán, alge, pukki eeđâi.
– Takkâ, eeči, máttáátteijee eeđâi sijvuht.
Sahhiittâllim meid jurgâleijee Henna Tervaniemi. Henna lii Timo Parvela fani, já sun lijkkoo ennuv Parvela čäällimstiijlân já huumorân. Henna jieš-uv čáálá mainâsijd, já sun lii spesialistum huumor jurgâlmân. Sun lii tutkâm Timo Parvela huumor pro gradu -pargostis já kuvvim, moin naalijn huumor lii vuovâs jurgâliđ – talle-uv ko njuolgist jurgâlem ij lah máhđulâš. Huumor tuáimá pyereest meid taan kirjeest. Henna muštâl, et taan kirje huumor lii eresmuđusâš ko ovdebáin kiirjijn. Suu mielâst taan kirje huumor lâi älkkeb jurgâliđ. Toos sun noomât kyehti suujâ. Vistig-uv kirječällee Timo Parvela lii muštâlâm, et huumor lii ferttim mutteđ taan kiirján, uássin tondiet ko vuosmui kirjij jurgâlmist huumor jurgâlem lii lamaš hirmâd väädis. Nubben Henna uáiná, et kyevti ovdebáá kirje jurgâlem já pro gradu -tutkâm maŋa sun jieš-uv lii jo pyerebeht hárjánâm huumorčuolmâi jurgâlmân. Timo Parvela kiirjijn koččâmuš lii sänileeihâin, moi jurgâlem lii táválávt-uv väädis teikâ viärráámuu tááhust joba máhđuttem.
Mun koijâdâm Hennaast, mondiet sun lii valjim eidu Ella Laapist -kirje čuávuvâžžân. Sun muštâl, et taat kirje lii mudoi-uv kuálmádin kirjen Ella-rááiđust. Sun muštâl meid, et eeji persovn itá taan kirjeest vuosmuu keerdi já tot kiävttoo meid čuávuváin kiirjijn. Ton uáinust lii lamaš älkkeemus pissoođ siämmáá oornigist ko maht jo kirjeh-uv láá almostum. Henna muštâl, et sust lii mielâ ain juátkiđ Ella-rááiđu kirjij jurgâlem, já sun lii jo uápásmum čuávuváá kiirján já ton jurgâlemčuolmáid. Taat kirje lii Ella já Pate-rock. ”Toh hästih ennuv jurgâleijee”, Henna iätá já smiättá, et huumor lii vuod eresmuđusâš ko kuulmâ vuosmuu kirjeest. Mut Henna iätá, et liijká sun räähist jurgâlemčuolmâid já toi pyehtim háástuid, nuuvt et čuávduseh láá kale ain vyerdimist. ”Kale ulmuuh jyehi avveest tarbâšeh huumor”, sun povvâst.
Henna muštâl, et sun iirât leđe huumor jurgâlmist nuuvt oskolâš ko máhđulâš algâteekstân. Motomin ferttee kuittâg tuuttâđ toos, et ain ij pyevti jurgâliđ säänist sáánán, nuuvt et talle ferttee pissoođ nuuvt alda algâteevstâ ko máhđulâš, sun čielgee.
”Ella-ráiđu lii räjittem já avettem”, Henna muštâl. ”Huumor suápá pyereest rävisulmuid, nuoráid já párnáid. Tot lii älkkee. Mut huumor kiäččoo lohhee ave mield ain eresmuđusii uáinimčievâst”, sun čielgee.
Koveh: Fabrizio Brecciaroli (Henna Tervaniemi kove) já Anarâškielâ servi (lokkekove)