Tiänulâš Hanne-Sofie Suongir oovtâst Nina Marie Andersenáin lii Tave-enâmij rääđi párnái- já nuorâikirjálâšvuotâpalhâšume iävtukkâssân Emma Dilemma -nuorâikirjijn. Meid Matts Jonsson Stinas jojk -ráiđukoveroomaan lii iävtukkâssân.
Emma Dilemma lii ive 2023 almostum tavesämikielâlâš nuorâikirje. Peivikirjehámásijn kirjijnis čällee Hanne-Sofie Suongir lii puáhtám uđđâ genre sämmilii kirjálâšvuotân. Kirje uáivipersovn lii 14-ihásâš Emma. Kirjeest kieđâvuššojeh nuorâi háástuh já lusis, mut teháliih fáádáh tego purâdemhemâdâsah, suhâpeli-identiteet, soro já monâttem. Kirje lii čallum nuorâikielân, mii hokâttâl nuorâid fáárun Emma juurdâmaailmân. Meid rävisulmuuh pyehtih kavnâđ kirjeest maidnii jieijâs nuorâvuođâst já oppâđ taan ääigi nuorâi aargâst. Kirje lii älkkee luuhâđ, já tondiet tot sáttá juksâđ vijđásávt jieškote-uvlágánijd lohheid. Emma Dilemma -kirje lii kuvvim Nina Marie Andersen.
Hanne-Sofie Suongir lii Taažâ Tiänust meddâl. Suu vuossâmuš kirje, párnáikirje Elle, guohcamanit poastakantuvrras, almostui ive 2020. Sun lii meid čáállám párnáikiirjijd Buorre idja, Sunnáš já Pelle mu gigastuorra superskihpár. Sunjin mieđettui Sämirääđi kirjálâšvuotâpalhâšume Emma Dilemma -kirjeest ive 2024.
Stinas jojk vist lii ive 2024 almostum ráiđukoveroomaan, mon lii ráhtám Mats Jonsson Ruotâ peln. Kirje uáivipersovn lii Kristina Katarina Larsdotter, kii šoodâi puásuituáluperrui Ruotâ Malåst ive 1819. Sust lâi tavdâ, mii tovâttij tom, ete sun ij kuássin joskâm šoddâmist. Sun lâi mieldi maaŋgâin čáittusijn pirrâ Euroop já pirrâ maailm, kost suu kukkodâh uážui stuorrâ huámmášume – rävisolmožin sun lâi paijeel kyevti meetter kukkosâš. Ulmuuh tubdii Larsdotter tien ääigi Stuorrâ Stinan, Kuhes Laapi nieidân já Laapi jietânâsnieidân. Forgâ suu jäämmim já hävdidem maŋa ive 1854 suu pasâttâsah kuáivojii pajas hävdienâmist já vuolgâttuvvojii Karoliinsii instituutân Tukholman. Kuhháá ulmuuh jurdii, ete toh tuššii instituut pyelimist ive 1892, mut loopâst toh kávnojii. Eskin ive 2024 Stina pasâttâsah macâttuvvojii Malån. Stinas jojk muštâl Stina mainâs já kieđâvuš vijđásubbooht fáádáid, moh lohtâseh toos, ovdâmerkkân kolonisaatio, eksotistem já talhâstieđâlâš ávhâstâllâm. Ráiđukoveromanist Stina paijaan uáinusân jieijâs uábi Sara muštoi peht.
Mats Jonsson lii jo kuhháá lamaš tobdos ráiđukoverähtee Ruotâst. Suu vuossâmuš kirje Unga norrlänningar almostui ive 1998. Ive 2021 vist sust almostui När vi var samer, mast sun tuuđhâi sämimadduidis. Taat kirje lâi vuossâmuš ráiđukoveroomaan, mii lâi iävtukkâssân ruátálii August-palhâšumán čaabâkirjálâšvuotâkategoriast.
Tave-enâmij rääđi párnái- já nuorâikirjálâšvuotâpalhâšume mieđettuvvoo taggaar čaabâkirjálii kirján, mii lii čallum párnáid já nuoráid monnii Tave-eennâm kielân. Ive 2025 iävtukkâsah láá ohtsis 14 pirrâ Tave-enâmij. Taan ive kirjálâšvuotâpalhâšume vyeittee almottuvvoo roovvâdmáánu 21. peeivi.
Käldeeh:
– Hanne-Sofie Suongir ja Nina Marie Andersen (www.norden.org)
– Mats Jonsson (www.norden.org)
– Tässä ovat Pohjoismaiden neuvoston lasten- ja nuortenkirjallisuuspalkinnon ehdokkaat 2025 (www.norden.org)
– Evttohuvvon mánáid- ja nuoraid girjjálašvuođabálkkašupmái (www.nrk.no)
– Kristina Katarina Larsdotter livsöde i ny dokumentär (www.svt.se)
– Mats Jonssons serieroman första någonsin att nomineras till Augustpriset (www.svt.se)
Kove: Gerd Altmann (Pixabay)