Taažâ Stuorrâtigge áánu sämmilijn addâgâs

Taažâ Stuorrâtigge lii áánnum sämmilijn addâgâs assimilaatiopolitiikis. Majebaargâ 12.11.2024 Stuorrâtigge kieđâvušâi tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio raapoort, mast puátá oovdân, maht Taažâ lii kohtâlâm sämmilijd já eennâm eres ucceeblovoaalmugijd tego meccisyemmilijd já kveenijd. 700 olmožid lijjii juáhám jieijâs feeriimijd raapoort várás.

Taažâ tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio keigij raportis Stuorrâtiigán kesimáánust 2023. Raportist poođij oovdân, ete Taažâ assimilaatiopolitiik lii maŋgâsân tovâttâm stuorrâ haavijd sehe kielâ já kulttuur monâttem.

Stuorrâtige savâstâllâm tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio raportist piištij maŋgâ tijme. Loopâst jienâstui 86−11 jienâiguin ton peeleest, et Taažâ áánu addâgâs sämmilijn já eennâm eres ucceeblovoaalmugijn. Uálgispiäládâh Fremskrittspartiet lâi áinoo piäládâh, mii ij tuárjum addâgâs áánnum.

”Taat lâi historjálâš peivi. Tot lii ohtâ tehálumosijn aašijn, mii lii kieđâvuššum Stuorrâtiggeest ton rääjist ko Sämitigge vuáđudui”, kommentistij Sämitige president Silje Karine Muotka. Sun lâi tuđâvâš toos, ete aalmugovdâsteijeeh urruu lemin pyereest rahttâttâm ääši kieđâvušmân. Stuorrâtige addâgâs áánnum lâi Muotka mielâst tehálâš. ”Mun anam tehálâžžân čuávvuđ eromâšávt ucceeblovopiäláduvâi iävtuttâsâid. Mut tot lii proosees. Taat lii algâ, já tot váátá tooimâi jotonpieijâm sehe uánihis já kuhes äigikoskáin.”

Taažâ haldâttâs kalga tääl olášuttiđ 17 toimâd, maid Stuorrâtige eenâbloho tuhhiittij majebaargâ, muštâl staatâčällee Nancy Porsanger Anti. ”Stuorrâtige miärádâs kievrâs peeli lii tot, ete haldâttâs kalga nuávdittiđ tom tast huolâhánnáá, kiäh haldâttâsâst láá fáárust.”

Ive 2027 rääjist Taažâ haldâttâs kalga jyehi valjâpaje rähtiđ raapoort, mast oovdânpuáhtoo pargo, maid tot parga sämmilij já eres aalmuglij ucceeblovoi pyerrin, čáálá The Guardian -lostâ.

Käldeeh:

– Norgga Stuorradiggi átnu sámiin ándagassii (yle.fi)

– NRK: Norjan suurkäräjät pyysi anteeksi norjalaistamispolitiikkaa saamelaisilta, kveeneiltä ja metsäsuomalaisilta (yle.fi)

– Stuorradiggi historjjálaš ándagassii átnumiin: – Šállošedje eiseválddiid vearredaguid (www.nrk.no)

Kove: Christian David (Wikimedia Commons)

Kommenteh

Čääli komment

Kirjoita kommenttisi!
Kirjoita nimesi tähän

Luuvâ meid

Uđđâsumos uđđâseh

Luuhâmkuávdáš lii almostittám Lue lapselle -tieđettemkirjáá kuulmâ sämikielân

Luuhâmkuávdáš lii almostittám Lue lapselle -nommâsii tieđettemkirjáá kuulmâ sämikielân: anarâškielân, nuorttâlâškielân já pajekielân. Tieđettemkirjáá ulmen lii tuárjuđ luuhâm maaŋgâkielâlijn perruin. Tieđettemkirjááš siskeeld tiäđuid jieijâs...

Puoh Suomâst iälusteijee evnišlaajah láá finnim suomâkielâlii noomâ

Puoh evnišlaajâin, moh iälusteh Suomâst, lii tääl suomâkielâlâš nommâ. Suomâ evnipargojuávkku oovtâst evnipuđâldeijeiguin lii ráhtám suomâkielâlijd noomâid puoh evnišlaajáid, moh kávnojeh Suomâst. Ovdil kielâpargo tuše...

Válláh sättih eelliđ ennuv puárásubbon ko totkeeh ovdil jurdii

Válláh pyehtih eelliđ kuhes eellim. Motomeh välisšlaajah pyehtih eelliđ joba paijeel 100-ihásâžžân. Puárásumos tutkum ruánááeennâmvállá ahheen arvâluvvoo 211 ihheed. Tääl totkeeh láá puáttám ton...

Paijeel čyeti valastâlled láá macâttâm Pariisi olympiapronssimitalis

Jo paijeel čyeti valastâlled, kiäh ožžuu moonnâm ive Pariisi olympialijn tâi paralympialijn pronssimiitaal, láá macâttâm mitalis. Návt muštâl ranskalâš sijđo La Lettre. Suijân toos...

Kiemâjäävri pumppâvyeimilágádâsproojeekt vuástálistee aalmugjienâstemaalgâ moonâi kaavpugstiivrân

Aalmugjienâstemaalgâ, mii vuástálist Kiemâjäävri pumppâvyeimilágádâsproojeekt, mana kietâdâlmân Kiemâjäävri kaavpugstiivrân. Aalgâ uážui 288 vuáláčallud. Kemijoki Oy halijdičij huksiđ pumppâvyeimilágádâs Kiemâjáávrán Áilegtuoddâr kuávlun. Lágádâs tijppâ ličij pumppâturbiin,...