Taažâ Stuorrâtigge lii áánnum sämmilijn addâgâs assimilaatiopolitiikis. Majebaargâ 12.11.2024 Stuorrâtigge kieđâvušâi tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio raapoort, mast puátá oovdân, maht Taažâ lii kohtâlâm sämmilijd já eennâm eres ucceeblovoaalmugijd tego meccisyemmilijd já kveenijd. 700 olmožid lijjii juáhám jieijâs feeriimijd raapoort várás.
Taažâ tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio keigij raportis Stuorrâtiigán kesimáánust 2023. Raportist poođij oovdân, ete Taažâ assimilaatiopolitiik lii maŋgâsân tovâttâm stuorrâ haavijd sehe kielâ já kulttuur monâttem.
Stuorrâtige savâstâllâm tuotâvuođâ- já sovâdâttâmkomissio raportist piištij maŋgâ tijme. Loopâst jienâstui 86−11 jienâiguin ton peeleest, et Taažâ áánu addâgâs sämmilijn já eennâm eres ucceeblovoaalmugijn. Uálgispiäládâh Fremskrittspartiet lâi áinoo piäládâh, mii ij tuárjum addâgâs áánnum.
”Taat lâi historjálâš peivi. Tot lii ohtâ tehálumosijn aašijn, mii lii kieđâvuššum Stuorrâtiggeest ton rääjist ko Sämitigge vuáđudui”, kommentistij Sämitige president Silje Karine Muotka. Sun lâi tuđâvâš toos, ete aalmugovdâsteijeeh urruu lemin pyereest rahttâttâm ääši kieđâvušmân. Stuorrâtige addâgâs áánnum lâi Muotka mielâst tehálâš. ”Mun anam tehálâžžân čuávvuđ eromâšávt ucceeblovopiäláduvâi iävtuttâsâid. Mut tot lii proosees. Taat lii algâ, já tot váátá tooimâi jotonpieijâm sehe uánihis já kuhes äigikoskáin.”
Taažâ haldâttâs kalga tääl olášuttiđ 17 toimâd, maid Stuorrâtige eenâbloho tuhhiittij majebaargâ, muštâl staatâčällee Nancy Porsanger Anti. ”Stuorrâtige miärádâs kievrâs peeli lii tot, ete haldâttâs kalga nuávdittiđ tom tast huolâhánnáá, kiäh haldâttâsâst láá fáárust.”
Ive 2027 rääjist Taažâ haldâttâs kalga jyehi valjâpaje rähtiđ raapoort, mast oovdânpuáhtoo pargo, maid tot parga sämmilij já eres aalmuglij ucceeblovoi pyerrin, čáálá The Guardian -lostâ.
Käldeeh:
– Norgga Stuorradiggi átnu sámiin ándagassii (yle.fi)
– NRK: Norjan suurkäräjät pyysi anteeksi norjalaistamispolitiikkaa saamelaisilta, kveeneiltä ja metsäsuomalaisilta (yle.fi)
– Stuorradiggi historjjálaš ándagassii átnumiin: – Šállošedje eiseválddiid vearredaguid (www.nrk.no)
Kove: Christian David (Wikimedia Commons)