Forgâ tuállojeh ovdâskoddevaaljah. Kiäst šadda Suomâ čuávuvâš uáiviminister?
Taan kiiđâ Suomâst tuállojeh ovdâskoddevaaljah, moiguin väljejuvvojeh 200 aalmugovdâsteijed ovdâskoodán. Jienâvuoigâdvuođâliih láá puoh syemmiliih, kiäh láá tiävdám 18 ihheed.
Suomâ lii juohhum 13 valjâpirrâdâhân. Jyehi valjâpirrâduvâst láá jieijâs iävtukkâsah, já jyehi iävtukkâsâst lii jieijâs iävtukkâsnummeer, mii kávnoo ovdâmerkkân jienâstemsoojijn. Valjâpirrâdâh, moos jieškote-uv jienâvuoigâdvuođâlâš kulá, almottuvvoo jienâvuoigâdvuotâalmottâsâst. Jienâvuoigâdvuođâliih pyehtih jienâstiđ ulmuid, kiäh láá iävtukkâssân ovdâskoddevaaljâin jienâvuoigâdvuođâlij jieijâs valjâpirrâduvâst. Jyehi jienâvuoigâdvuođâlâš puáhtá jienâstiđ oovtâ iävtukkâs.
Suomâst munejienâstem álgá koskoho 22.3.2023 já nohá tuorâstuv 28.3.2023. Olgoenâmijn vuod tot álgá koskoho 22.3.2023 já nohá lávurduv 25.3.2023. Valjâpeeivi jienâstem lii pasepeeivi 2.4.2023 tme 9–20. Virgáliih puátuseh adeluvvojeh koskoho 5.4.2023.
Teháliih valjâteemah láá eromâšávt ekonomian lahtojeijee ääših. Ive 2022 Suomâ ekonomia loppâpuáđus lâi -7,6 miljard eurod, já ennustâs ihán 2023 lii -7,4 miljard eurod. Oppositiopiäláduvâi mielâst viälgádum ferttiiččij ucediđ keeppidmáin manoid. Haldâttâspiäládâh SDP ij kuittâggin halijdiččii kepidiđ manoid, tastko uáiviminister Sanna Marin mielâst ruttâtuálulâš stuárrum já pyeri pargolâšvuotâ pijssájeh. Ukraina suáđi keežild bensiin hadde lii pajanâm ulâttâslovvoid. Aainâs-uv Vuáđusyemmiliih halijdiččii kavnâđ vuovijd, moiguin bensiin hade puávtáččij vyelediđ. Meiddei inflaatio, šleeđgâ hadde já pyereestvaijeem kuávlui ruttâdem láá tagareh teemah, main politikkáreh láá savâstâlmin. Oppositiopiäládâh Kokoomus lii iävtuttâm suulân oovtâ miljard euro viärukepidem, tastko tot pyeredičij pargolâšvuođâ. Haldâttâspiäládâh Čižetlitto vuod lii iävtuttâm, et tagareh energiafinnoduvah, moh majemui aaigij láá tiänám ennuv, ferttiiččii mäksiđ laseviäruid.
Lii uáli jo vaigâd ervidiđ, mii piäláduvâid áigu vyeittiđ vaaljâid. Uáivipiäláduvah láá Aalmuglâš Kokoomus, Suomâ sosialdemokraatlâš piäládâh (SDP) já Vuáđusyemmiliih. Tain mii peri puáhtá vyeittiđ vaaljâid. Kokoomus oro lemin tääl njunošist, mut tile kiergân vala muttuđ ovdil vaaljâi. Jyehi tááhust haldâttâs hammim sáttá leđe vaigâd, tastko maaŋgah piäláduvah láá jo almottâm, et toh iä haalijd porgâđ oovtâstpargo Vuáđusyemmilijguin.
Käldeeh:
– Aikataulut vuoden 2023 eduskuntavaaleissa (www.vaalit.fi)
– Kokoomuksen etumatka hupenee (www.hs.fi)
Kove: Marja Mäkelä (Pixabay)