Yle uđđâseh lii almostittám uđđâs tutkâmušâst, mon mield käähvijuuhâm iđedist addel tagarijd tiervâsvuotâhiäđuid, maid ij finnii talle, jis kähvijuuhâm juátkoo peeivi miätá. Tääl lii almostum vuossâmuš vijđes tutkâmuš, mii tuuđhâi käähvijuuhâm vaikuttâsâid ton iähtun, kale ääigi tom juhá. Ääšist muštâl The Guardian -aavis, já algâaalgâst tutkâmuš lâi almostum European Heart Journalist -tieđâloostâst.
Tutkâmuš mield ulmuin, kiäh juheh käähvi iđedist, lii 31 prosentid ucceeb máhđulâšvuotâ jäämmiđ váimupuácuvuođáid ko ulmuin, kiäh iä juuvâ käähvi ollágin. Ton lasseen iiđeedkäähvijuhhei máhđulâšvuotâ jäämmiđ liijkás tooláá lii 16 prosentid ucceeb. Jis käähvi juhá peeivi miätá, te tast ij lah ävkki tiervâsvuotân. Tast ij lah merhâšume tiervâsvuotâhiäđoid, mon ennuv juhá käähvi iđedist, tutkâmušâst iättoo.
Paijeel 40 000 ulmuu tiervâsvuotâtiäđuh totkojii
Tutkâmuš piištij suullân 10 ihheed, já ton ääigi suogârduvvojii 40 725 rävisulmuu kähvijuuhâmtäävih. Tiäđuh norrojii USA:st aalmuglii tiervâsvuotâ- ja raavvâdkoijâdâlmist iivij 1999–2018 ääigi. 36 prosentid tutkâmuš ulmuin juhhii käähvi iđedist já 14 prosentid peeivi miätá. Tiervâsvuotâhiäđui juurdâpuátuseh šoddii viärdádâlmáin ulmui tiervâsvuotâtiäđuid suullân 10 ihheed tutkâmuš maŋa. Ulmuuh čallii oho verd pajas tiäđuidis käähvijuhâmist já puurâdmist.
Suijâ ij lah čielgâs
Tutkâmušâst ij čielgâ, mondiet eidu iiđeedkäähvi lii vááimun puoh pyeremus. Ohtâ suijâ sáttá leđe tot, ete käähvijuuhâm maŋeláá peiviv ij lah pyeri tondiet ko tot siävut ulmui siskáldâs tijme já hormonij tääsi. Tot oppeet vaaikut naharáid, kodáttâhárvoid já vorrâteddui. Tohkis lohtâseh váimutiervâsvuotân. Stuárráámus uási tiervâsvuotâhiäđuin šadda eidu kofeiin keežild.
Outi Portti
Käldee:
– Juotko kahvisi aamuisin? Tutkimus paljastaa terveyshyödyt, joita pitkin päivää kahvittelevat eivät saa (yle.fi)
Kove: Pexels (Pixabay)