Suomâ ovdâsteijen taan ive Euroviisuh-lávlumkiišton väljejui Käärijä ađai Jere Pöyhönen. Suu vuáittupittá lii Cha cha cha. Käärijä oovdâst Suomâ ive 2023 Euroviisuin vyesimáánust Ovtâstum kunâgâskoddeest. Táválávt Euroviisuh uárnejuvvojeh ton enâmist, mii lii vuáittám oovdeb ive kišto. Ukraina vuoitij ive 2022 kišto, mutâ suátitile keežild taan ive kišto ij uárnejuu tobbeen.
Suomâ ovdâsteijee čielgâi kuovâmáánu 25. peeivi 2023, ko uárnejui Uđđâ muusik kišto -fiinaal Logomost Tuurkust. Kišto jođetteijen lâi Samu Haber, kii lii šoddâm pegâlmin Sunrise Avenue -juávhust. Kišto čielgejui maaŋgâ kielân, meiddei kyevti sämikielân. Kišto sämikielâlâš čielgejeijen láin anarâškielân Heli Huovinen já tavesämikielân Linda Tammela. Taat lâi nubbe tohe, ko lâi máhđulâš čuávvuđ UMK sämikielân. Taan ive lâi meiddei máhđulâš savâstâllâđ chatist sämikielân UMK vuolgâttâs ääigi. Kišto puáhtá keččâđ Yle Areenast meiddei kišto maŋa.
Uđđâ muusik kiišton lijjii vuolgâttum 363 muusikpittád, já áámmátlâš rääđi valjij toi juávhust čiččâm pittád finalân. Nelji pitá lijjii suomâkielân: Ylivoimainen (Kuumaa), Cha cha cha (Käärijä), Hoida mut (Benjamin) já Samaa taivasta katsellaan (Portion Boys). Eŋgâlâskielân lijjii kulmâ pitá: Girls like you (Robin Packalen), No Business on the Dancefloor (Keira) já Something to Lose (Lxandra). Muusikpitáh láá lamaš kuldâlemnáál Yle Areenast ton maŋa, ko finalisteh almottuvvojii.
Kištopitái lasseen eehid ääigi lijjii meiddei eres-uv láávdástmeh. Moonnâm ive UMK iävtukkâs Bess lávdástij vuossâmužžân. Ton lasseen eehid ääigi lávdástij The Rasmus, mii lâi moonnâm ive Suomâ ovdâsteijee Euroviisuin. Taan ive UMK jođetteijee Samu Haber láávlui meiddei jieijâs pitá.
Kišto keččeeh ožžuu jienâstiđ jieijâs mielâšuoŋâs, já ton lasseen almugijkoskâsâš rääđi jienâstij pittáid. Jienah reknistuvvojii oohtân nuuvt, ete keččei jienâi tiädduárvu lâi 75 % já aalmugijkoskâsii rääđi jienâi 25 %. Aalmugijkoskâsii rääđist lijjii jesâneh čiččâm enâmist. Taan ive rääđi jesâneh lijjii Ovtâstum kunâgâskoddeest, Saksaast, Espanjast, Ruotâst, Puolast, Australiast já Ukrainast.
Käärijä lâi kišto munejiellâh. Suu pittá lâi kuldâlum Spotify-palvâlusâst jo paijeel 3,7 miljovn kerdid ovdil fiinaal. Finalist Käärijä finnij 52,95 % puoh adelum jienâin, ađai sun lâi čielgâ vyeittee.
Käärijä lâi hiämástum puátusist já kommentistij tállân kišto maŋa návt:
”Mun jurdám, ete taat lii naver. Mun postim vajâldittiđ tom, ete mun lijjim munejiellâh. Mun vuoijum jieččân láávdástmân. Taggaar pittá ij lah oinum Suomâst ovdil. Tast huolâhánnáá, ete mun jiem lah puoh pyeremus lávloo teikkâ ráppájeijee, te lii kuittâg máhđulâš vyeittiđ tággáár kišto.”
Sun muštâl, mii lii suu ulme Euroviisuin vyesimáánust: ”Mun ááigum moonnâđ já vyeittiđ ubâ kišto.”
Euroviisuh uárnejuvvojeh Liverpoolist, Ovtâstum kunâgâskoddeest, vyesimáánu 9.–13. peeivi. Kištoost láá kyehti semifiinaal, já Suomâ ovdâsteijee láávdást vuossâmuu semifinalist vyesimáánu 9 peeivi. Fiinaal uárnejuvvoo lávurduv vyesimáánu 13. peeivi. Meiddei Euroviisuh čielgejuvvojeh anarâškielân já tavesämikielân.
Käldee:
– Uuden Musiikin Kilpailun voittaja ja Suomen seuraava euroviisuedustaja on Käärijä! (www.yle.fi)
Kove: Rudy já Peter Skitterians (Pixabay)