Sämitige vaaljâlävdikodde lii čuákkimstis roovvâdmáánu 3. peeivi 2023 adelâm sämitiggevaaljâi vuosâpuáttus. Sämitiggevaaljâi jienâstemprooseent lii 51,6. Lopâliih puátuseh adeluvvojeh koskoho, roovvâdmáánu 4. peeivi.
Sämitiggevaaljâi taankiärdásâš jienâhááráv lii lamaš anarâš Anu Avaskari. Sun finnij ohtsis 197 jiennâd. Anu Avaskari muštâl YLE Sáámán, et sun lii kijttevâš jienâin, maid sun lii finnim jieijâs jienâsteijein já sust lii tobdo, et miinii lii kuittâg tohhum olmânáál. Sun ij lah kevttimist saavâjođetteijen mut lii perustum stivrâ- já lävdikoddesoojijn, eromâšávt kulttuurlävdikoddeest. Tääl sun lii kuhemustáá čokkám Sämitige jeessân.
Anu Avaskari lasseen Aanaar kieldâst čoođâ moonáin Anni Koivisto 186 jienáin já Leo Aikio 148 jienáin. Aanaar kieldâ värijeessân lii Marjaana Aikio.
Iänoduv kieldâst monnii čoođâ Tuomas Aslak Juuso 150 jienáin, Pigga Keskitalo 132 jienáin já Ellen Magga 119 jienáin. Värijeessân lii Niko Valkeapää.
Ucjuuvâ kieldâst monnii čoođâ Asko Länsman 134 jienáin, Anne Nuorgam 132 jienáin já Leena Niittyvuopio-Lämsä 110 jienáin. Värijeessân lii Pentti Pieski.
Suáđigil kieldâst Karen Anni Hetta 85 jienáin, Armi Palonoja 46 jienáin já Juha Alakorva 45 jienáin. Värijeessân lii Matti Aikio.
Jienâmere mield čoođâ láá moonnâm oovces: Inka Musta 163 jienáin, Pirita Näkkäläjärvi 124 jienáin, Aslak Pekkala 110 jienáin, Janne Hirvasvuopio 109 jienáin, Nilla Tapiola 105 jienáin, Tauno Ljetoff 97 jienáin, Veikko Feodoroff 94 jienáin, Marko Katajamaa 89 jienáin já Toivo Lukkari 87 jienáin.
Puohah iä uážžum jienâstiđ
Sämitiggevaaljâi ääigi lii lamaš ennuv savâstâllâm tast, kiäst lii jienâstemvuoigâdvuotâ já kiäst vist ij. Motomáid ulmuid vuoigâdvuotâ kulluđ Sämitige vaaljâluvâttâlmân lii lamaš jo muádlov ihheed äšši, mast uáinuh láá čuuvtij juáhášum. Maddârijdis kielâ monâttâm ulmuuh láá uuccâm vuoigâdvuođâ vaaljâluvâttâlmân kulluumân vistig Sämitige vaaljâlävdikoddeest, já hilgum miärádâs maŋa sij láá váidám ääšist Alemuu haldâttâhriähtán. Motomeh ulmuuh láá merkkejum vaaljâluvâttâlmân Alemuu haldâttâhrievti miärádâssáin.
Taankiärdásijn vaaljâin jienâstem ulguubel láá kočâttum 98 olmožid, kiäh láá lamaš merkkejum Alemuu haldâttâhrievti miärádâssáin Sämitige vaaljâluvâttâlmân. Taah ulmuuh iä peessâm ollágin jienâstiđ taankiärdásijn vaaljâin. Uásist sist ličij lamaš mielâ jienâstiđ.
Sämitigge lii Suomâ pele sämmilij alemus pooliitlâš orgaan
Sämitigge lii Suomâ pele sämmilij alemus pooliitlâš orgaan, mii oovdâst sämmilijd sehe aalmuglijn já almugijkoskâsijn ohtâvuođâin. Sämitige tehálumos pargo lii olášuttiđ sämmilij kulttuurjiešhaldâšem sämmilij päikkikuávlust sehe turvâstiđ sämmilij algâaalmugkulttuur siäilum já ovdánem.
Sämitige 21 jesânid já nelji värijeessân väljejuvvojeh valjáin jyehi niäljád ive. Jyehi sämmilij päikkikuávlu kieldâst (Iänudâh, Aanaar, Ucjuuhâ já Suáđigil) väljejuvvojeh ucemustáá kulmâ ovdâsteijee. Uási iävtukkâsâin väljejuvvoo jienâmere mield. Ive 2023 vaaljâin lijjii 34 iävtukkâssâd.
Käldeeh:
– Sámediggeválggaid bohtosat leat čielgan – Anu Avaskari jietnahárát (yle.fi)
– Saamelaiskäräjävaalien alustava tulos (www.samediggi.fi)
Kove: Fabrizio Brecciaroli