Enâmânvärrejeijeeh finnejeh älkkeemusávt pargo toin naalijn, et sij väldih njuolgist ohtâvuođâ pargoadeleijei. Meiddei uápisulmui peht pargo finnim lii uáli táválâš. Häärvis sist finnee pargo TE-toimâttuv peht. Puáđus čiälgá Tiervâsvuođâ já pyereestvaijeemlágádâs THL tutkâmušâst, mast selvâttui, moin naalijn enâmân varrim ulmuuh kavnii pargosaje Suomâst ivij 2018–2019.
Pargo finnimprosesist tutkui meid pargosaje kavnum pargoucâmuššáin teikâ uáppoid lohtâseijee pargohárjuttâllâm peht.
Tutkâmuš mield enâmânvärrejeijeeh finnejeh viehâ älkkeht pargo, tastko sist lii ollâ škovliittâs, šiev kielâmáttu já pyeri pargomohtâ. ”Pargoeellim munejurdui, pargo-occei viärmáduvâi já palvâlusâi faalâdmij pyereedmân tarbâšuvvoo vijđes ohtsâšpargo”, čáálá Tiervâsvuotâ- já pyereestvaijeemlágádâs suunâttâllee Sanna Nykänen THL päikkisiijđoin.
Tutkâmušâst vuáttojii iäruh eennâmkudij já suhâpelij kooskâst. Ovdâmerkkân Kymileevist pargo kavnâm TE-kuávdáá peht lâi härvinâš, mut Tave-Kärjilist já Satakuntast TE-toimâttuv peht pargosaje kavnâm lâi táválub, veik talle-uv tuše suullân jyehi lovváád occee lâi kavnâm pargo taan peht.
Nisoneh kavnii pargo tävjimustáá kyeđimáin ucâmuš mottoom pargosajealmottâsân, eromâšávt Varsinais-Suomâst, ko vist ovdâmerkkân Tave-Kärjilist masaba jyehi niäljád nissoon lâi kavnâm pargosaje pargohárjuttâllâm peht.
Tave-Savost almain suullân peeli finnejii pargo väldimáin njuolgist ohtâvuođâ pargoadeleijei. Kanta-Hämest vist almaah kävnih pehtilumosávt pargo uápisulmui peht, Kymileevist távjá ovtâskâs pargofällee peht.
Tave-Afrikist Suomân varrim ulmuuh kavnii pargo tävjimustáá koijâdmáin njuolgist pargoadeleijest, ko vist Eestienâmist varrim ulmuuh finnejii távjá pargo uápisulmui peht. Iänááš Aldanuorttâ- ja Tave-Afrik-juávhoid kullee nisoneh finnejii pargosaje TE-toimâttuv peht. Pargosaje kavnui pyeremustáá ucâmuššáin EU-, EFTA- já Tave-Amerik-juávhu nisonij kooskâst, ko vist siämmáá juávhu almaah finnejii pargo njuolgâ ohtâvuođáin pargoadeleijei.
Iänááš enâmânvärrejeijei jieijâs árvuštâllâm mield sii pargonaavcah láá pyereh já sii haalu pargoelimân uásálistmân lii koorâs, mut sii sajadâh pargoelimist lii liijká hiäjub ko syemmilâštuávásijn ulmuin. Ličij tehelâš kiddiđ huámášume meid enâmânvarrim ulmui mättim tuubdâstmân, syemmilâš pargoeellim cuápcánemvuáimán já kiäsuttetteevuotân já meiddei pargoelimist olgoštittee ašij čuávdimân.
”Pargo kavnum lii ohtâ merhâšittee äšši jieijâs saje kavnâmist ohtsâškoddeest, já mudoi-uv kolgâččij kiddiđ eenâb huámášume pargo kavnâm vavlijd, vâi pargosaje uuccâm šodâččij njyebžilubbon. Ovtviärdásâšvuođâ olášume pargo ucâmist ulmuu tuáváást peerusthánnáá lii uáli jo kuávdáš äšši”, čielgee THL kyessitotkee Manu Halonen.
Tutkâmuš vuáđuduvá THL Olgoenâmijn šoddâm pyereestvaijeemtutkâmuš (FinMonik) -koijâdâllâmtutkâmušamnâstâhân. Tutkâmuš ruttâdeijen lii lamaš Torvosaje-, enâmânvarrim- já päikkilistemruttârááju AMIF.
Käldeeh:
– Maahanmuuttaneet työllistyvät Suomessa parhaiten kysymällä töitä suoraan työnantajalta (thl.fi)
– Millä tavoin työllistytään? : Maahanmuuttaneiden työllistymisväylät Suomessa (www.julkari.fi)
Kove: jprak (Pixabay)